Дополнения от 05.05.2024 к практике в Комитетах ООН
Дело "Кулуйпа Таштанова против Кыргызстана". Соображение Комитета против пыток от 14 марта 2023 года. Сообщение N 2723/2016.
В 2016 году автору сообщения была оказана помощь в подготовке жалобы. Впоследствии жалоба была коммуницирована Кыргызстану.
Как усматривалось из текста Соображений, автором сообщения является Кулуйпа Таштанова, гражданка Кыргызской Республики. Она подала жалобу от имени своего сына Белека Курманбекова, который на момент подачи жалобы отбывал наказание в виде лишения свободы. Она утверждала, что государство-участник нарушило права ее сына, предусмотренные в статье 7, рассматриваемой отдельно и в совокупности с пунктом 3 статьи 2, пунктами 1, 3 и 4 статьи 9, пунктами 1 и 2 статьи 10 и пунктом 3 "g" статьи 14 Пакта (пункт 1 Соображений).
Правовые позиции Комитета: государство-участник отвечает за безопасность любого лица, лишаемого им свободы, и что в тех случаях, когда лицо, лишенное свободы, демонстрирует признаки телесных повреждений, государству-участнику надлежит представить доказательства того, что оно не несет за это ответственности. Комитет неоднократно заявлял о том, что в таких случаях бремя доказывания не может возлагаться на одного лишь автора сообщения, особенно с учетом того, что часто доступ к соответствующей информации имеется только у государства-участника (пункт 9.3 Соображений).
В отношении обязательства государства-участника надлежащим образом расследовать утверждения автора о пытках Комитет ссылается на свою правовую практику, согласно которой уголовное расследование и последующее привлечение к ответственности представляют собой необходимые средства восстановления нарушенных прав человека, таких как права, защищаемые статьей 7 Пакта. Комитет напоминает также, что при поступлении жалобы на жестокое обращение в нарушение статьи 7 государство-участник должно расследовать ее безотлагательно и беспристрастно, с тем чтобы обеспечить эффективное средство правовой защиты (пункт 9.4 Соображений).
Комитет ссылается на свое Замечание общего порядка N 35 (2014), в соответствии с которым арест по смыслу статьи 9 Пакта не обязательно предполагает официальный арест, как он определяется согласно внутреннему законодательству (пункт 9.7 Соображений).
Оценка Комитетом фактических обстоятельств дела: принято к сведению утверждение автора о том, что государство-участник нарушило права ее сына в соответствии со статьей 7 Пакта, когда 21 июля 2012 года он подвергся жестокому обращению со стороны сотрудников милиции, пытавшихся силой добиться от него признания в совершении убийства. В этой связи Комитет отметил, что автор подробно рассказала о жестоком обращении, которому подвергся ее сын. Она сама была свидетельницей избиения своего сына во время его задержания сотрудниками милиции в их квартире. Жена сына видела, как с ним жестоко обращались во время его нахождения в отделении милиции. Автор привела копию заключения судебно-медицинской экспертизы N 115 от 25 июля 2012 года, в котором подтверждалось, что г-н Курманбеков имел легкие травмы. Она также привела заключение д-ра К. от 10 августа 2012 года, из которого следовало, что у г-на Курманбекова были болезненные ощущения в левой подвздошной области, эпигастральной области и в области вокруг почек, что свидетельствовало о повреждении мягких тканей брюшной полости, возможно, вызванном побоями (пункт 9.2 Соображений).
В отсутствие каких-либо правдоподобных доказательств со стороны государства-участника, которые могли бы опровергнуть утверждения автора о жестоком обращении с ее сыном сотрудниками милиции и доказательства, которые она представила в поддержку своих утверждений, Комитет постановил, что необходимо было уделить должное внимание подробностям в утверждениях автора о причинах телесных повреждений, полученных ее сыном. Соответственно, Комитет пришел к выводу, что представленные ему факты свидетельствовали о нарушении государством-участником прав г-на Курманбекова, предусмотренных статьей 7 Пакта (пункт 9.3 Соображений).
Комитет отметил, что 24 июля 2012 года в Аксыйское районное отделение милиции были поданы жалоба на пытки г-на Курманбекова и просьба о проведении судебно-медицинской экспертизы. Судебно-медицинская экспертиза была проведена 25 июля 2012 года. 5 августа 2012 года в прокуратуру Аксыйского района была подана жалоба на пытки г-на Курманбекова. Незамедлительно была проведена предварительная проверка, в том числе повторная судебно-медицинская экспертиза, и 8 августа 2012 года прокуратура отказала в возбуждении уголовного дела в связи с отсутствием состава преступления (пункт 9.5 Соображений).
Комитет отметил, что прокуратура Аксыйского района в своем постановлении от 8 августа 2012 года об отказе в возбуждении уголовного дела по заявлениям о пытках г-на Курманбекова сослалась на два заключения судебно-медицинской экспертизы - от 25 июля и 8 августа 2012 года. Согласно этому постановлению ни одно из этих заключений не содержало информации о наличии травм у г-на Курманбекова. Комитет указал, что в заключении N 115 от 25 июля 2012 года, копия которого была предоставлена автором, указано, что у г-на Курманбекова имелись легкие телесные повреждения. В своем решении по апелляции от 11 декабря 2012 года Джалал-Абадский областной суд особо отметил, что заключение N 115 не учитывалось при вынесении первоначального решения. Комитет признал, что выводы, содержащиеся в судебно-медицинском заключении N 115, не были приняты во внимание прокуратурой Аксыйского района. Комитет принял к сведению утверждение автора о том, что прокурор не задавал г-ну Курманбекову вопросов в ходе предварительной проверки. Согласно заключению Джалал-Абадского областного суда от 11 декабря 2012 года другие возможные свидетели по делу, в том числе жена и мать г-на Курманбекова, также не были допрошены. В отсутствие полученной от государства-участника подробной информации о ходе предварительной проверки Комитет счел, что эта проверка была проведена неэффективно и не обеспечила сыну автора эффективное средство правовой защиты (пункт 9.6 Соображений).
Комитет принял к сведению утверждения автора о том, что ее сын был задержан сотрудниками милиции в своей квартире 21 июля 2012 года, в то время как в протоколе задержания указано, что задержание было произведено 22 июля 2012 года. Комитет отметил, что свидетелями задержания г-на Курманбекова 21 июля 2012 года были несколько человек. Комитет заметил, что ни национальные суды, ни государство-участник в своих замечаниях не рассматривали утверждения автора о незаконном содержании под стражей, за исключением Джалал-Абадского областного суда, который 11 декабря 2012 года вынес решение о том, что содержание г-на Курманбекова под стражей было незаконным. Однако это решение было отменено Верховным судом 9 апреля 2013 года. Комитет указал, что государство-участник не представило никаких объяснений обстоятельств задержания г-на Курманбекова 21 июля 2012 года, свидетелями которого были члены его семьи, и его незапротоколированного содержания под стражей в период с 21 по 22 июля 2012 года. Комитет решил, что необходимо было уделить должное внимание подробным утверждениям автора о незаконном и произвольном задержании ее сына в течение 18 часов с 21 по 22 июля 2012 года. Комитет пришел к выводу, что г-н Курманбеков был задержан незаконно в нарушение пункта 1 статьи 9 Пакта. В свете этого вывода Комитет не счел необходимым рассматривать утверждения автора о возможном нарушении пунктов 3 и 4 статьи 9 Конвенции (пункт 9.7 Соображений).
Комитет принял к сведению утверждения автора о том, что суды приобщили к делу признание ее сына, полученное сотрудниками милиции в результате пыток, в нарушение пункта 3 "g" статьи 14 Пакта. Комитет отметил, что в ходе судебного разбирательства по делу г-на Курманбекова, несмотря на его заявления о том, что признательные показания были получены под пытками, суд сослался на постановление прокуратуры Аксыйского района от 8 августа 2012 года, которое не подтвердило утверждения автора о применении пыток к ее сыну. Заявление г-на Курманбекова о применении к нему пыток было признано судами стратегией защиты, направленной на избежание уголовной ответственности. Комитет указал, что документы, представленные автором, свидетельствовали о том, что апелляционные суды и суды надзорной инстанции не рассматривали жалобы г-на Курманбекова на применение к нему пыток и продолжали опираться на его первоначальное признание. Комитет принял к сведению заявление государства-участника о том, что суды не основывались исключительно на признании г-на Курманбекова и что его вина была подтверждена свидетелями и заключениями судебно-медицинских, биологических и технических экспертиз. Комитет отметил, что, поскольку национальные суды при вынесении обвинительного приговора по делу г-на Курманбекова учитывали признание, полученное от него принудительно, без надлежащего рассмотрения его утверждений о применении к нему пыток, то имело место нарушение пункта 3 "g" статьи 14 Пакта (пункт 9.8 Соображений).
Выводы Комитета: представленные факты свидетельствовали о нарушении государством-участником статьи 7, рассматриваемой отдельно и в совокупности с пунктом 3 статьи 2, пунктом 1 статьи 9 и пунктом 3 "g" статьи 14 Пакта (пункт 10 Соображений).
Источник публикации: https://espchhelp.ru/koon/blog-koon/4442-14-marta-2023-goda-vyigrano-delo-v-komitete-oon-protiv-pytok .
The case of Kuluipa Tashtanova v. Kyrgyzstan. Opinion of the Committee against Torture of March 14, 2023. Communication No. 2723/2016.
In 2016, the author of the communication was assisted in preparing a complaint. Subsequently, the complaint was communicated to Kyrgyzstan.
As seen from the text of the Considerations, the author of the communication is Kuluipa Tashtanova, a citizen of the Kyrgyz Republic. She filed a complaint on behalf of her son Belek Kurmanbekov, who was serving a prison sentence at the time of filing the complaint. She claimed that the State party had violated her son's rights under article 7, considered separately and in conjunction with article 2, paragraph 3, article 9, paragraphs 1, 3 and 4, article 10, paragraphs 1 and 2, and article 14, paragraph 3 (g), of the Covenant (paragraph 1 of the Views).
The Committee's legal position is that the State party is responsible for the safety of any person deprived of their liberty, and that in cases where a person deprived of liberty shows signs of bodily injury, the State party should provide evidence that it is not responsible for this. The Committee has repeatedly stated that in such cases the burden of proof cannot be placed solely on the author of the communication, especially since often only the State party has access to relevant information (paragraph 9.3 of the Views).
With regard to the State party's obligation to properly investigate the author's allegations of torture, the Committee refers to its jurisprudence that criminal investigation and subsequent prosecution are necessary means of restoring violated human rights, such as those protected by article 7 of the Covenant. The Committee also recalls that when a complaint of ill-treatment in violation of article 7 is received, the State party must investigate it promptly and impartially in order to provide an effective remedy (paragraph 9.4 of the Views).
The Committee refers to its general comment No. 35 (2014), according to which arrest within the meaning of article 9 of the Covenant does not necessarily imply official arrest, as defined under domestic law (paragraph 9.7 of the Views).
The Committee's assessment of the factual circumstances of the case: It has taken note of the author's claim that the State party violated her son's rights under article 7 of the Covenant when, on 21 July 2012, he was ill-treated by police officers who tried to force him to confess to the murder. In this regard, the Committee noted that the author had described in detail the ill-treatment to which her son had been subjected. She herself witnessed the beating of her son during his detention by police officers in their apartment. The son's wife saw how he was mistreated during his stay at the police station. The author provided a copy of the conclusion of the forensic medical examination No. 115 dated July 25, 2012, which confirmed that Mr. Kurmanbekov had minor injuries. She also cited Dr. K.'s conclusion. dated August 10, 2012, from which it followed that Mr. Kurmanbekov had painful sensations in the left iliac region, epigastric region and in the area around the kidneys, which indicated damage to the soft tissues of the abdominal cavity, possibly caused by beatings (paragraph 9.2 of the Considerations).
In the absence of any plausible evidence from the State party that could refute the author's allegations of ill-treatment of her son by police officers and the evidence she provided in support of her allegations, the Committee decided that due attention should have been paid to the details in the author's allegations about the causes of the injuries sustained by her son. Accordingly, the Committee concluded that the facts before it indicated a violation by the State party of Mr. Kurmanbekov's rights under article 7 of the Covenant (paragraph 9.3 of the Views).
The Committee noted that on 24 July 2012, a complaint about Mr. Kurmanbekov's torture and a request for a forensic medical examination were filed with the Aksyisk district police station. A forensic medical examination was conducted on July 25, 2012. On August 5, 2012, a complaint about Mr. Kurmanbekov's torture was filed with the Aksy district Prosecutor's Office. A preliminary check was immediately carried out, including a repeated forensic medical examination, and on August 8, 2012, the prosecutor's office refused to initiate criminal proceedings due to the absence of corpus delicti (paragraph 9.5 of the Considerations).
The Committee noted that the Aksy district Prosecutor's Office, in its decision of 8 August 2012 to refuse to institute criminal proceedings on allegations of torture of Mr. Kurmanbekov, referred to two conclusions of the forensic medical examination - dated 25 July and 8 August 2012. According to this decision, none of these conclusions contained information about the presence of injuries to Mr. Kurmanbekov. The Committee pointed out that opinion No. 115 of 25 July 2012, a copy of which was provided by the author, indicated that Mr. Kurmanbekov had minor injuries. In its decision on appeal dated December 11, 2012, the Jalal-Abad Regional Court emphasized that conclusion No. 115 was not taken into account when making the initial decision. The Committee recognized that the conclusions contained in the forensic medical report No. 115 had not been taken into account by the Prosecutor's office of the Aksyisk district. The Committee took note of the author's claim that the prosecutor did not ask Mr. Kurmanbekov any questions during the preliminary examination. According to the conclusion of the Jalal-Abad Regional Court dated December 11, 2012, other possible witnesses in the case, including Mr. Kurmanbekov's wife and mother, were also not questioned. In the absence of detailed information received from the State party on the progress of the preliminary examination, the Committee considered that this examination was carried out ineffectively and did not provide the author's son with an effective remedy (paragraph 9.6 of the Views).
The Committee has taken note of the author's allegations that her son was detained by police officers in his apartment on 21 July 2012, while the detention report indicates that the detention was carried out on 22 July 2012. The Committee noted that several people witnessed the detention of Mr. Kurmanbekov on July 21, 2012. The Committee noted that neither the national courts nor the State party in their observations addressed the author's allegations of unlawful detention, with the exception of the Jalal-Abad Regional Court, which ruled on 11 December 2012 that Mr. Kurmanbekov's detention was unlawful. However, this decision was overturned by the Supreme Court on April 9, 2013. The Committee pointed out that the State party had not provided any explanation of the circumstances of Mr. Kurmanbekov's detention on 21 July 2012, witnessed by members of his family, and his unrecorded detention between 21 and 22 July 2012. The Committee decided that due consideration should have been given to the author's detailed allegations of the unlawful and arbitrary detention of her son for 18 hours from 21 to 22 July 2012. The Committee concluded that Mr. Kurmanbekov had been unlawfully detained in violation of article 9, paragraph 1, of the Covenant. In the light of this finding, the Committee did not consider it necessary to examine the author's allegations of a possible violation of paragraphs 3 and 4 of article 9 of the Convention (paragraph 9.7 of the Views).
The Committee took note of the author's allegations that the courts had attached to the case the confession of her son obtained by police officers as a result of torture, in violation of article 14, paragraph 3 (g), of the Covenant. The Committee noted that during the trial of Mr. Kurmanbekov, despite his claims that the confessions were obtained under torture, the court referred to the decision of the Aksy district Prosecutor's Office of 8 August 2012, which did not confirm the author's allegations of torture against her son. Mr. Kurmanbekov's statement about the use of torture against him was recognized by the courts as a defense strategy aimed at avoiding criminal liability. The Committee pointed out that the documents submitted by the author indicated that the courts of appeal and the courts of supervisory instance did not consider Mr. Kurmanbekov's complaints of torture and continued to rely on his initial confession. The Committee took note of the State party's statement that the courts were not based solely on Mr. Kurmanbekov's confession and that his guilt was confirmed by witnesses and the conclusions of forensic, biological and technical examinations. The Committee noted that, since the national courts, when convicting Mr. Kurmanbekov, took into account the confession obtained from him forcibly, without proper consideration of his allegations of torture, there had been a violation of article 14, paragraph 3 (g), of the Covenant (paragraph 9.8 of the Views).
The Committee's conclusions: The facts presented revealed a violation by the State party of article 7, considered separately and in conjunction with article 2, paragraph 3, article 9, paragraph 1, and article 14, paragraph 3 (g), of the Covenant (paragraph 10 of the Views).
Source of the publication: https://espchhelp.ru/koon/blog-koon/4443-on-march-14-2023-the-case-was-won-in-the-un-committee-against-torture .
Kuluipa Tashtanova诉吉尔吉斯斯坦案。 2023年3月14日禁止酷刑委员会的意见。 第2723/2016号来文。
2016年，来文提交人得到了协助准备投诉。 随后，将控诉转达吉尔吉斯斯坦。
从审议案文可以看出，来文提交人是吉尔吉斯共和国公民Kuluipa Tashtanova。 她代表她的儿子Belek Kurmanbekov提出申诉，他在提出申诉时正在服刑。 她声称，缔约国侵犯了她儿子根据《公约》第七条享有的权利，这些权利与第二条第三款、第九条第1、3和4款、第十条第1和2款以及第十四条第3款(庚)项单独审议(《意见》第1段)。
委员会的法律立场是，缔约国对任何被剥夺自由的人的安全负责，如果被剥夺自由的人有身体受伤的迹象，缔约国应提供证据证明它对此不负任何责任。 委员会一再指出，在这种情况下，举证责任不能仅仅由来文提交人承担，特别是因为往往只有缔约国才能获得有关资料(《意见》第9.3段)。
关于缔约国有义务适当调查提交人关于酷刑的指控，委员会提到其判例，即刑事调查和随后的起诉是恢复被侵犯人权的必要手段，例如《公约》第七条所保护的人权。 委员会还回顾，当收到违反第七条的虐待申诉时，缔约国必须迅速和公正地进行调查，以便提供有效的补救(《意见》第9.4段)。
委员会提及其第35号一般性意见(2014年)根据该意见《公约》第九条意义上的逮捕并不一定意味着国内法所定义的正式逮捕(《意见》第9.7段)。
委员会对案件事实情况的评估：它注意到提交人声称，缔约国侵犯了她儿子根据《公约》第七条所享有的权利，2012年7月21日，他受到警察的虐待，警察试图强迫他承认谋杀罪。 在这方面，委员会注意到，提交人详细描述了她儿子遭受的虐待。 她本人亲眼目睹了她的儿子在他们的公寓里被警察拘留期间被殴打。 儿子的妻子看到他在警察局逗留期间受到虐待。 提交人提供了2012年7月25日第115号法医体检结论的副本该结论证实Kurmanbekov先生有轻伤。 她还引用了K博士的结论。 日期为2012年8月10日，随后Kurmanbekov先生在左侧髂骨区域，上腹区域和肾脏周围区域有痛苦的感觉，这表明腹腔软组织受损，可能是由殴打引起的（考虑因素第9.2段）。
由于缔约国没有任何似是而非的证据可以反驳提交人关于警察虐待她儿子的指控，也没有她为支持她的指控提供的证据，委员会决定，应该适当注意提交人关于她儿子受伤原因的指控中的细节。 因此，委员会的结论是，它收到的事实表明缔约国侵犯了Kurmanbekov先生根据《公约》第七条享有的权利(《意见》第9.3段)。
委员会注意到2012年7月24日向Aksyisk区警察局提交了一份关于Kurmanbekov先生遭受酷刑的申诉和一份法医体检的请求。 2012年7月25日进行了法医体检。 2012年8月5日向Aksy地区检察官办公室提出了关于Kurmanbekov先生遭受酷刑的投诉。 立即进行了初步检查包括反复进行法医体检并于2012年8月8日检察官办公室因没有犯罪事实而拒绝提起刑事诉讼(《注意事项》第9.5段)。
委员会注意到Aksy地区检察官办公室在2012年8月8日决定拒绝就Kurmanbekov先生的酷刑指控提起刑事诉讼时提到了法医检查的两项结论--日期为2012年7月25日和 根据这一决定，这些结论都没有包含关于Kurmanbekov先生受伤的信息。 委员会指出提交人提供的2012年7月25日第115号意见表明Kurmanbekov先生受了轻伤。 贾拉勒-阿巴德地区法院在其2012年12月11日的上诉决定中强调在作出初步决定时没有考虑到第115号结论。 委员会认识到，Aksyisk区检察官办公室没有考虑到第115号法医报告中所载的结论。 委员会注意到提交人声称，检察官在初步审查期间没有向Kurmanbekov先生提出任何问题。 根据贾拉勒-阿巴德地区法院2012年12月11日的结论，该案的其他可能证人，包括Kurmanbekov先生的妻子和母亲，也没有受到询问。 由于没有从缔约国收到关于初步审查进展情况的详细资料，委员会认为，这项审查的进行效率低下，并没有为提交人的儿子提供有效的补救(《意见》第9.6段)。
委员会注意到提交人指称她的儿子于2012年7月21日被警察拘留在他的公寓而拘留报告指出拘留是在2012年7月22日进行的。 委员会注意到有几人目睹了Kurmanbekov先生于2012年7月21日被拘留。 委员会注意到国家法院和缔约国在其意见中均未论及提交人关于非法拘留的指控但Jalal-Abad地区法院除外该法院于2012年12月11日裁定Kurmanbekov先生的拘留 然而，这一决定于2013年4月9日被最高法院推翻。 委员会指出缔约国没有就Kurmanbekov先生于2012年7月21日被拘留的情况提供任何解释有其家人的见证以及他在2012年7月21日至22日期间未记录的拘留。 委员会决定，应该适当考虑提交人关于2012年7月21日至22日非法和任意拘留她儿子18小时的详细指控。 委员会的结论是，Kurmanbekov先生被非法拘留，违反了《公约》第九条第1款。 根据这一结论，委员会认为没有必要审查提交人关于可能违反《公约》第九条第3和第4款的指控(《意见》第9.7段)。
委员会注意到提交人的指控，即法院已将警官因酷刑而得到的她儿子的供词附在本案上，这违反了《公约》第十四条第三款(庚)项。 委员会注意到在对Kurmanbekov先生的审判期间尽管他声称供词是在酷刑下获得的但法院还是提到了Aksy地区检察官办公室2012年8月8日的决定该决定没有确 Kurmanbekov先生关于对他使用酷刑的声明被法院确认为旨在避免刑事责任的辩护策略。 委员会指出，提交人提交的文件表明，上诉法院和监审法院没有审议Kurmanbekov先生关于酷刑的申诉，并继续依赖他最初的供词。 委员会注意到缔约国的声明，即法院不仅仅以Kurmanbekov先生的供词为依据，而且证人和法医、生物和技术检查的结论证实了他的罪行。 委员会注意到，由于国家法院在对Kurmanbekov先生定罪时，在没有适当考虑他的酷刑指控的情况下，强行考虑了从他那里得到的供词，因此违反了《公约》第十四条第3款(庚)项(《意见》第9.8段)。
委员会的结论：所提出的事实表明，缔约国违反了《公约》第七条，并与第二条第3款、第九条第1款和第十四条第3款(庚)项一起单独审议(《意见》第10段)。
出版物的来源: https://espchhelp.ru/koon/blog-koon/4444-2023-3-14 .
"Күлүйпа Таштановдун Кыргызстанга каршы" иши. 14-жылдын 2023-мартында кыйноолорго каршы комитеттин каралышы. Билдирүү 2723/2016.
2016-жылы билдирүүнүн авторуна даттанууну даярдоого жардам көрсөтүлгөн. Кийин арыз Кыргызстанга коммунист болгон.
Ой-пикирлердин текстинен көрүнүп тургандай, билдирүүнүн автору-Кыргыз Республикасынын жараны Күлүйпа Таштанова. Ал өз уулу Белек Курманбековдун атынан арыз жазган, ал арыз берген учурда эркинен ажыратуу жазасын өтөп жаткан. Ал катышуучу-мамлекет уулунун 7-статьяда каралган укуктарын өзүнчө жана 2-статьянын 3-пункту, 9-статьянын 1, 3 жана 4-пункттары, 10-статьянын 1 жана 2-пункттары жана пакттын 14-статьясынын "ощ" 3-пункту менен бирдикте бузгандыгын ырастады (1-пункт).
Комитеттин укуктук позициялары: катышуучу-мамлекет эркиндигинен ажыратылган ар кандай адамдын коопсуздугу үчүн жооп берет жана эркиндигинен ажыратылган адам денесине залал келтирүү белгилерин көрсөткөн учурларда, катышуучу-мамлекет ал үчүн жоопкерчилик тартпагандыгынын далилдерин көрсөтүшү керек. Комитет мындай учурларда далилдөө түйшүгү билдирүүнүн авторуна гана жүктөлүшү мүмкүн эмес экенин, өзгөчө тиешелүү маалыматка жетүү көп учурда катышуучу-Мамлекетте гана бар экенин эске алуу менен (кароонун 9.3-пункту) бир нече жолу билдирген.
Автордун кыйноолор жөнүндө дооматтарын тийиштүү түрдө иликтөө боюнча катышуучу мамлекеттин милдеттенмесине карата Комитет өзүнүн укуктук практикасына шилтеме кылат, ага ылайык кылмыш ишин иликтөө жана андан кийин жоопкерчиликке тартуу Пакттын 7-беренесинде корголгон укуктар сыяктуу бузулган адам укуктарын калыбына келтирүүнүн зарыл каражаттарын түзөт. Комитет ошондой эле 7-беренени бузуу менен катаал мамилеге даттануу келип түшкөн учурда, катышуучу мамлекет натыйжалуу коргоону камсыз кылуу үчүн аны токтоосуз жана калыс териштириши керектигин эскертет (9.4-пункт).
Комитет Еөу 35 (2014) жалпы тартиби жөнүндө өзүнүн эскертүүсүнө шилтеме кылат, ага ылайык, пакттын 9-беренесинин мааниси боюнча камакка алуу сөзсүз түрдө расмий камакка алууну камтыбайт, анткени ал ички мыйзамдарга ылайык аныкталат (9.7-пункт).
Комитет тарабынан иштин фактылай жагдайларына баа берүү: автордун катышуучу-мамлекет Пакттын 7-беренесине ылайык, 21-жылдын 2012-июлунда, андан күч менен адам өлтүрүүнү моюнга алууга аракет кылган милиция кызматкерлери тарабынан ырайымсыз мамилеге дуушар болгон уулунун укуктарын бузганы жөнүндө билдирүүсү эске алынган. Буга байланыштуу Комитет автор уулунун кордугу тууралуу кеңири айтып бергенин белгиледи. Милиция кызматкерлери тарабынан алардын батиринде кармалган учурда уулунун сабалганына өзү күбө болгон. Уулунун аялы милиция бөлүмүндө жаткан кезинде ага карата кордук көргөнүн көргөн. Жазуучу Курманбеков мырзанын жеңил жаракат алганын тастыктаган соттук-медициналык экспертизанын 115-жылдын 25-июлундагы 2012-жылдагы корутундусунун көчүрмөсүн алып келген. 10-жылдын 2012-августунда Курманбеков мырзанын сол мылжың аймагында, эпигастрий аймагында жана бөйрөктүн айланасында оор сезимдер болгондугу, бул ич көңдөйүнүн жумшак ткандарынын, балким, ур-токмоктон улам бузулгандыгы жөнүндө күбөлөндүргөн (9.2-пункт).
Катышуучу мамлекет тарабынан автордун уулун милиция кызматкерлери тарабынан кордогондугу тууралуу дооматтарын жокко чыгара турган эч кандай жүйөлүү далилдер жана анын дооматтарын колдоо үчүн көрсөткөн далилдер жок болсо, Комитет уулунун денесине келтирилген зыяндын себептери жөнүндө автордун дооматтарындагы деталдарга тийиштүү көңүл буруу керек деп чечти. Демек, Комитет ага берилген фактылар катышуучу мамлекет тарабынан Пакттын 7-беренесинде каралган Курманбеков мырзанын укуктарынын бузулгандыгы тууралуу күбөлөндүргөн деген тыянакка келген (Ойлордун 9.3-пункту).
Комитет 24-июль 2012-жылы Аксы райондук милиция бөлүмүнө Курманбеков мырзаны кыйноо боюнча арыз жана соттук-медициналык экспертиза өткөрүү өтүнүчү менен кайрылганын белгилеген. Соттук-медициналык экспертиза 25-июль 2012-жылы өткөрүлгөн. 5-август 2012-жылы Аксы райондук прокуратурасына Курманбеков мырзаны кыйноого алуу боюнча арыз берилген. Дароо алдын ала текшерүү, анын ичинде кайталап соттук-медициналык экспертиза жүргүзүлгөн жана 8-август 2012-жылы прокуратура кылмыш курамынын жоктугуна байланыштуу кылмыш ишин козгоодон баш тарткан (9.5-пункт).
Комитет Курманбекова мырзанын кыйноолор боюнча арыздары боюнча кылмыш ишин козгоодон баш тартуу тууралуу 8-жылдын 2012-августундагы токтомунда соттук - медициналык экспертизанын эки корутундусуна-25-июлдан жана 8-августтан 2012-жылга чейин кайрылганын белгиледи. Бул токтомго ылайык, бул корутундулардын биринде да Курманбек мырзанын жаракат алганы тууралуу маалымат камтылган эмес. Комитет ТККнын 115-жылдын 25-июлундагы 2012-жылдагы корутундусунда анын көчүрмөсү автор тарабынан берилген, Курманбеков мырзанын денесинен жеңил жаракат алгандыгы көрсөтүлгөн. 11-жылдын 2012-декабрындагы апелляция боюнча чечиминде Жалал-Абад облустук соту 115-өкүмдүн корутундусу баштапкы чечим чыгарууда эске алынбагандыгын өзгөчө белгиледи. Жтж 115 соттук-медициналык корутундусунда камтылган тыянактар Аксы райондук прокуратурасы тарабынан эске алынбаганын Комитет моюнга алды. Комитет алдын ала текшерүү учурунда прокурор Курманбек мырзага суроо берген эмес деген автордун дооматын эске алды. Жалал-Абад облустук сотунун 11-жылдын 2012-декабрындагы корутундусуна ылайык, бул иш боюнча башка мүмкүн болгон күбөлөр, анын ичинде Курманбеков мырзанын аялы жана апасы да суракка алынган эмес. Катышуучу мамлекеттен алдын ала текшерүүнүн жүрүшү жөнүндө алынган толук маалымат жок болгон учурда, Комитет бул текшерүү натыйжасыз жүргүзүлгөн жана автордун уулуна натыйжалуу чара көрсөтүлгөн эмес деп эсептеген (9.6-пункт).
Комитет автордун уулун милиция кызматкерлери 21-жылдын 2012-июлунда өз батиринде кармагандыгы тууралуу дооматтарын эске алган.ал эми кармоо протоколунда кармоо 22-жылдын 2012-июлунда болгону көрсөтүлгөн. Комитет 21-жылдын 2012-июлунда Курманбек мырзанын кармалышына бир нече адам күбө болгонун белгиледи. Комитет Улуттук соттор да, катышуучу мамлекет да өз сын-пикирлеринде автордун мыйзамсыз камакка алуу тууралуу дооматтарын караган эмес, 11-жылдын 2012-декабрында Курманбеков мырзаны камакта кармоо мыйзамсыз деген чечим чыгарган Жалал-Абад облустук сотунан башка. Бирок, бул чечим Жогорку сот тарабынан 9-жылдын 2013-апрелинде жокко чыгарылган. Комитет катышуучу мамлекет Курманбеков мырзанын 21-жылдын 2012-июлунда кармалышынын жана анын 21-июлунан 22-июлуна чейинки 2012-жылдын ичинде камакта кармалышынын жагдайлары боюнча эч кандай түшүндүрмө бербегенин көрсөткөн. Комитет 18-жылдын 21-июлунан 22-июлуна чейин 2012 сааттын ичинде уулун мыйзамсыз жана негизсиз кармоо боюнча автордун толук дооматтарына тийиштүү көңүл буруу керек деп чечти. Комитет Курманбек Мырза Пакттын 1-беренесинин 9-пунктун бузуу менен мыйзамсыз кармалган деген тыянакка келген. Ушул тыянактын негизинде Комитет Конвенциянын 3 жана 4-беренелеринин 9-беренелеринин (9.7-пункт) бузулушу мүмкүн экендиги жөнүндө автордун дооматтарын кароону зарыл деп тапкан эмес.
Комитет автордун сот ишине анын уулунун кыйноолордун натыйжасында алган күнөөсүн моюнга алуусун Пакттын 3-беренесинин 14-пунктун бузуу менен тиркегени тууралуу дооматтарын эске алды. Комитет Курманбек мырзанын иши боюнча соттук териштирүүдө күнөөсүн мойнуна алган көрсөтмө кыйноо менен алынганын билдиргенине карабастан, сот Аксы райондук прокуратурасынын 8-жылдын 2012-августундагы токтомуна таянып, автордун уулуна карата кыйноо колдонулганы тууралуу дооматын тастыктаган эмес. Курманбеков мырзанын ага карата кыйноолорду колдонуу жөнүндө билдирүүсү соттор тарабынан кылмыш жоопкерчилигинен качууга багытталган коргонуу стратегиясы катары таанылган. Комитет автор тарабынан берилген документтер Апелляциялык соттор жана көзөмөл инстанциясындагы соттор Курманбеков мырзанын ага карата кыйноолорду колдонуу боюнча даттанууларын карабагандыгын жана анын алгачкы таанылышына таянууну уланткандыгын көрсөттү. Комитет катышуучу-мамлекеттин соттор Курманбек мырзаны таанууга гана негизделбегендигин жана анын күнөөсү күбөлөр жана соттук-медициналык, биологиялык жана техникалык экспертизалардын корутундулары менен тастыкталганын эске алды. Комитет белгилегендей, Улуттук соттор Курманбеков мырзанын иши боюнча айыптоо өкүмүн чыгарууда ага карата кыйноолорду колдонуу жөнүндө анын дооматтарын тийиштүү түрдө карабай туруп, андан мажбурлап алынган таанууну эске алышкандыктан, Пакттын 3-беренесинин 14-пунктунун "ас" пункту бузулган (9.8-пункт).
Комитеттин тыянактары: келтирилген фактылар катышуучу-мамлекет тарабынан өзүнчө жана 2-статьянын 3-пункту, 9-статьянын 1-пункту жана пакттын 14-статьясынын 3-пункту "ЭЖТ" менен чогуу каралып жаткан 7-статьянын бузулгандыгын күбөлөндүргөн (10-пункт).
Жарыялоо булагы: https://espchhelp.ru/koon/blog-koon/4445-14-zhyldyn-2023-martynda-buunun-kyjnoolorgo-karshy-komitetinin-ishi-zhe-ip-chykkan .
