Дополнения от 20.06.2024 к практике в Европейском суде по правам человека (ЕСПЧ)
Постановление ЕСПЧ от 20 июля 2021 года по делу "Локифер против Бельгии" (жалоба N 79089/13 и 2 другие жалобы).
В 2013 году заявителям была оказана помощь в подготовке жалоб. Впоследствии жалобы были объединены и коммуницированы Бельгии.
По делу обжалуется отсутствие судебного средства правовой защиты в связи с отстранением Высшим советом юстиции Бельгии от выполнения своих обязанностей одного из членов данного совета, не являющегося судьей. К делу применима статья 6 Конвенции. По делу имело место нарушение пункта 1 статьи 6 Конвенции.
ОБСТОЯТЕЛЬСТВА ДЕЛА
Заявительница являлась "несудебным" членом Высшего совета юстиции Бельгии (далее - Совет). После проведения общего собрания членов Совета она была отстранена от выполнения своих профессиональных обязанностей на основании возбужденного ранее в отношении нее уголовного дела. Впоследствии срок приостановления исполнения ею обязанностей продлевался в общей сложности почти на два года. Заявительница утверждала, что в ее распоряжении не было судебных средств правовой защиты, которые позволило бы ей обжаловать решение Совета.
ВОПРОСЫ ПРАВА
По поводу соблюдения пункта 1 статьи 6 Конвенции.
(а) Применимость. Вопрос о применимости к делу пункта 1 статьи 6 Конвенции в его гражданско-правовом аспекте был рассмотрен исходя из критериев, выработанных в упомянутом выше Постановлении Большой Палаты Европейского Суда по делу "Вильхо Эскелинен и другие против Финляндии" (Vilho Eskelinen and Others v. Finland) и примененных, в частности, к спорам относительно судей (см. Постановление Большой Палаты Европейского Суда по делу "Бака против Венгрии" (Baka v. Hungary) (См.: Постановление Большой Палаты Европейского Суда по делу "Бака против Венгрии" (Baka v. Hungary) от 23 июня 2016 г., жалоба N 20261/12 // Прецеденты Европейского Суда по правам человека. Специальный выпуск. 2017. N 10.); Постановление Большой Палаты Европейского Суда по делу "Денисов против Украины" (Denisov v. Ukraine) (См.: Постановление Большой Палаты Европейского Суда по делу "Денисов против Украины" (Denisov v. Ukraine) от 25 сентября 2018 г., жалоба N 76639/11 // Прецеденты Европейского Суда по правам человека. Специальный выпуск. 2018. N 11.)).
(i) Наличие спора о праве. Несомненно, что из решения общего собрания членов Совета о приостановлении исполнения заявительницей своих обязанностей в структуре Совета следовал спор об осуществлении ею своих обязанностей как члена Совета. Спор являлся истинным и серьезным, поскольку она оспаривала законность примененной к ней меры.
Согласно Судебному кодексу Бельгии заявительница была выбрана членом Совета на четырехлетний возобновляемый срок. Таким образом, в соответствии с законодательством этого государства она имела право отработать в своей должности весь установленный срок. Также на весь упомянутый срок заявительница была избрана членом правления Совета.
Целью и задачей обжалуемой обеспечительной меры являлось предотвратить выполнение заявительницей ее профессиональных обязанностей как члена Совета до принятия окончательного решения по ее уголовному делу. На практике это привело к ее отстранению от должности почти на два года. Следовательно, оспариваемая мера имела решающее значение для осуществления рассматриваемого права.
(ii) Было ли рассматриваемое право гражданским. Заявительница была избрана членом Совета на установленный срок и не могла быть смещена с должности решением Сената Бельгии, который назначил ее на должность. Заявительница выполняла свои обязанности под руководством общего собрания членов Совета, которое было вправе прекратить ее полномочия, и получала вознаграждение за работу в качестве члена правления Совета. Кроме того, приостановление полномочий заявительницы, осуществленное общим собранием членов Совета, основывалось на мнении собрания о том, что возбуждение уголовного дела в отношении заявительницы причиняло вред надлежащей работе Совета. В свете вышеизложенного и с точки зрения классификации рассматриваемых прав и обязанностей спор между заявительницей и Советом имел характер трудового спора относительно способа, которым заявительница осуществляла или могла продолжить осуществлять свои обязанности в Совете. Спор имел место между заявительницей и общим собранием членов Совета - органом, отвечавшим за надлежащее функционирование этого учреждения, который на указанном основании имел право осуществлять в определенной степени надзор за заявительницей. Несмотря на тот факт, что заявительница выполняла свои обязанности в рамках учреждения, независимость которого гарантировалась Конституцией Бельгии, внутренние трудовые споры, такие как "обычный трудовой спор", имели "гражданские" элементы, достаточные для возникновения презумпции о том, что затронутое право имело "гражданский" характер.
Кроме того, законодательство Бельгии прямо не исключало рассматриваемую категорию должностей или лиц из сферы действия права на доступ к суду.
Вместе с тем отсутствовали особые отношения доверия и лояльности между заявительницей и государством, которые оправдывали бы исключение спора между заявительницей и Советом из сферы действия статьи 6 Конвенции.
Исходя из изложенного имел место "спор" о "гражданском праве". Следовательно, заявительница в ходе разбирательства относительно приостановления исполнения ею своих полномочий в Совете имела право на защиту, предоставляемую пунктом 1 статьи 6 Конвенции.
ПОСТАНОВЛЕНИЕ
Положения пункта 1 статьи 6 Конвенции применимы к настоящему делу.
(b) Существо жалобы. Из соответствующих норм законодательства и Конституции Бельгии следовало, что Совет являлся административным органом власти. Поскольку в его обязанности не входило разрешение споров, он не являлся судебным органом. На основании изложенного Европейский Суд сделал вывод, что Совет не являлся "судом" по смыслу пункта 1 статьи 6 Конвенции.
Заявительница воздержалась от обжалования решения Совета о приостановлении исполнения ею своих обязанностей на том основании, что законодательство государства-ответчика не предоставляло ей эффективного средства правовой защиты. Власти Бельгии считали, что заявительница должна была обжаловать рассматриваемые решения в Государственном совете или судах Бельгии.
Тем не менее власти Бельгии не продемонстрировали наличие каких-либо средств правовой защиты, которые могли бы позволить заявительнице добиться пересмотра судами государства-ответчика решения о приостановлении выполнения заявительницей ее обязанностей в Совете и отмены или приостановления исполнения такого решения. Соответственно, возражение властей Бельгии о неисчерпании предоставляемых законодательством Бельгии средств правовой защиты должно было быть отклонено.
Из вышеизложенного также следовало, что обжалуемые решения не были вынесены судом или иным органом, исполнявшим судебные функции, и не могли быть пересмотрены данным органом. Таким образом, заявительница была лишена права на доступ к суду для обжалования меры в виде приостановления исполнения ею своих обязанностей в Совете.
ПОСТАНОВЛЕНИЕ
По делу имело место нарушение пункта 1 статьи 6 Конвенции (принято шестью голосами "за" при одном - "против").
КОМПЕНСАЦИЯ
В порядке применения статьи 41 Конвенции. Европейский Суд присудил заявительнице 12 000 евро в качестве компенсации морального вреда, требование о компенсации материального ущерба было отклонено.
Источник публикации: https://espchhelp.ru/blog/4695-lokifer-protiv-belgii-1 .
The ECHR ruling of July 20, 2021 in the case of Lockifer v. Belgium (complaint No. 79089/13 and 2 other complaints).
In 2013, the applicants were assisted in the preparation of complaints. Subsequently, the complaints were consolidated and communicated to Belgium.
The case is being appealed against the absence of a judicial remedy in connection with the suspension by the Belgian Supreme Council of Justice of one of the members of this council, who is not a judge, from performing his duties. Article 6 of the Convention applies to the case. There has been a violation of article 6, paragraph 1, of the Convention in the case.
THE CIRCUMSTANCES OF THE CASE
The applicant was a "non-judicial" member of the Belgian Supreme Council of Justice (hereinafter referred to as the Council). After the general meeting of the Council members, she was suspended from performing her professional duties on the basis of a criminal case initiated against her earlier. Subsequently, the period of suspension of her duties was extended for a total of almost two years. The applicant claimed that she had no judicial remedies at her disposal that would allow her to appeal the Council's decision.
LEGAL ISSUES
Regarding compliance with article 6, paragraph 1, of the Convention.
(a) Applicability. The question of the applicability of paragraph 1 of Article 6 of the Convention in its civil aspect to the case was considered based on the criteria developed in the above-mentioned Ruling of the Grand Chamber of the European Court of Justice in the case "Vilho Eskelinen and Others v. Finland" (Vilho Eskelinen and Others v. Finland) and applied, in particular, to disputes concerning judges (see the Ruling of the Grand Chamber of the European Court of Justice in the Baka v. Hungary case (See: The Ruling of the Grand Chamber of the European Court of Justice in the Baka v. Hungary case Hungary) dated June 23, 2016, complaint No. 20261/12 // Precedents of the European Court of Human Rights. Special issue. 2017. N 10.); The Decision of the Grand Chamber of the European Court in the case "Denisov v. Ukraine" (Denisov v. Ukraine) (See: The Decision of the Grand Chamber of the European Court in the case "Denisov v. Ukraine" (Denisov v. Ukraine) dated September 25, 2018, complaint N 76639/11 // Precedents of the European Court of Human Rights. Special issue. 2018. N 11.)).
(i) The existence of a dispute about the law. There is no doubt that the decision of the general meeting of Council members to suspend the applicant's performance of her duties in the Council structure led to a dispute about the exercise of her duties as a member of the Council. The dispute was true and serious, as she challenged the legality of the measure applied to her.
According to the Belgian Judicial Code, the applicant was elected a member of the Council for a four-year renewable term. Thus, in accordance with the legislation of this State, she had the right to work in her position for the entire prescribed period. Also, for the entire mentioned period, the applicant was elected a member of the Board of the Council.
The purpose and objective of the appealed interim measure was to prevent the applicant from fulfilling her professional duties as a member of the Council before making a final decision on her criminal case. In practice, this led to her suspension from office for almost two years. Consequently, the contested measure was crucial for the exercise of the right in question.
(ii) Whether the right in question was civil. The applicant was elected a member of the Council for a fixed term and could not be removed from office by a decision of the Belgian Senate, which appointed her to the post. The applicant performed her duties under the direction of the general meeting of the Council members, which had the right to terminate her powers, and received remuneration for her work as a member of the Board of the Council. In addition, the suspension of the applicant's powers, carried out by the general meeting of Council members, was based on the opinion of the assembly that the initiation of criminal proceedings against the applicant was detrimental to the proper work of the Council. In the light of the above and from the point of view of the classification of the rights and obligations under consideration, the dispute between the applicant and the Council was of the nature of an employment dispute regarding the way in which the applicant exercised or could continue to exercise her duties in the Council. The dispute took place between the applicant and the general meeting of the members of the Council, the body responsible for the proper functioning of this institution, which on this basis had the right to exercise some degree of supervision over the applicant. Despite the fact that the applicant performed her duties within the framework of an institution whose independence was guaranteed by the Belgian Constitution, internal labor disputes, such as the "ordinary labor dispute", had "civil" elements sufficient to give rise to the presumption that the affected right was of a "civil" nature.
In addition, Belgian law did not explicitly exclude the category of positions or persons in question from the scope of the right of access to the court.
However, there was no special relationship of trust and loyalty between the applicant and the State that would justify excluding the dispute between the applicant and the Council from the scope of article 6 of the Convention.
Based on the above, there was a "dispute" about "civil law". Consequently, the applicant, during the proceedings concerning the suspension of her powers in the Council, was entitled to the protection provided by paragraph 1 of article 6 of the Convention.
RESOLUTION
The provisions of article 6, paragraph 1, of the Convention are applicable to the present case.
(b) The substance of the complaint. It followed from the relevant legislation and the Belgian Constitution that the Council was an administrative authority. Since his duties did not include dispute resolution, he was not a judicial body. On the basis of the above, the European Court concluded that the Council was not a "court" within the meaning of paragraph 1 of Article 6 of the Convention.
The applicant refrained from appealing the Council's decision to suspend her duties on the grounds that the legislation of the respondent State did not provide her with an effective remedy. The Belgian authorities considered that the applicant should have appealed the decisions in question to the Council of State or the Belgian courts.
Nevertheless, the Belgian authorities have not demonstrated the existence of any remedies that could allow the applicant to obtain a review by the courts of the respondent State of the decision to suspend the applicant's performance of her duties in the Council and to cancel or suspend the execution of such a decision. Accordingly, the Belgian authorities' objection to the non-exhaustion of the remedies provided by Belgian law should have been rejected.
It also followed from the above that the appealed decisions were not rendered by a court or other body performing judicial functions and could not be reviewed by this body. Thus, the applicant was deprived of the right to access the court to appeal against the measure in the form of suspension of her duties in the Council.
RESOLUTION
In the case, there was a violation of paragraph 1 of article 6 of the Convention (adopted by six votes in favor with one against).
COMPENSATION
In the application of article 41 of the Convention. The European Court awarded the applicant 12,000 euros in compensation for non-pecuniary damage, the claim for compensation for material damage was rejected.
Source of the publication: https://espchhelp.ru/blog/4696-lokifer-v-belgium .
Het EHRM-arrest van 20 juli 2021 in de zaak Lockifer tegen België (klacht Nr. 79089/13 en 2 andere klachten).
In 2013 werden verzoekers bijgestaan bij de voorbereiding van klachten. Vervolgens werden de klachten samengevoegd en aan België meegedeeld.
De zaak wordt aangevochten tegen het ontbreken van een rechtsmiddel in verband met de schorsing door de Belgische Hoge Raad van Justitie van een van de leden van deze raad, die geen rechter is, van de uitoefening van zijn functie. Artikel 6 van het Verdrag is op de zaak van toepassing. Er is in deze zaak sprake van een schending van artikel 6, eerste lid, van het Verdrag.
DE OMSTANDIGHEDEN VAN DE ZAAK
Verzoeker was een "buitengerechtelijk" lid van de Belgische Hoge Raad van Justitie (hierna: de Raad). Na de Algemene Vergadering van de leden van de Raad werd zij geschorst van de uitoefening van haar beroepswerkzaamheden op grond van een eerder tegen haar ingeleide strafzaak. Vervolgens werd de periode van schorsing van haar taken met in totaal bijna twee jaar verlengd. Verzoekster voerde aan dat zij niet over rechtsmiddelen beschikte die haar in staat zouden stellen beroep in te stellen tegen het besluit van de Raad.
RECHTSVRAAG
Betreffende de naleving van artikel 6, eerste lid, van het Verdrag.
(toepasselijkheid. De vraag of artikel 6, eerste lid, van het Verdrag in zijn civielrechtelijke aspect van toepassing is op de zaak, is onderzocht op basis van de criteria die zijn ontwikkeld in het bovengenoemde arrest van de Grote Kamer van het Europees Hof van Justitie in de zaak "Vilho Eskelinen E. A. tegen Finland" (Vilho Eskelinen E. A. tegen Finland) en is met name van toepassing op geschillen betreffende rechters (zie het arrest van de Grote Kamer van het Europees Hof van Justitie in de zaak Baka tegen Hongarije (zie: het arrest van de Grote Kamer van het Europees Hof van Justitie in de zaak Baka tegen Hongarije) Hongarije) van 23 juni 2016, klacht Nr. 20261/12 / / precedenten van het Europees Hof voor de rechten van de mens. Speciale uitgave. 2017. N 10.); De beslissing van de Grote Kamer van het Europees Hof in de zaak "Denisov tegen Oekraïne" (Denisov tegen Oekraïne) (zie: de beslissing van de Grote Kamer van het Europees Hof in de zaak "Denisov tegen Oekraïne" (Denisov tegen Oekraïne) van 25 September 2018, klacht N 76639/11 // precedenten van het Europees Hof voor de rechten van de mens. Speciale uitgave. 2018. N 11.)).
(i) het bestaan van een geschil over de wet. Het staat buiten kijf dat het besluit van de Algemene Vergadering van raadsleden om verzoeker de uitoefening van haar functie in de Raadsstructuur op te schorten, heeft geleid tot een geschil over de uitoefening van haar functie als lid van de Raad. Het geschil was waar en ernstig, aangezien zij de wettigheid van de op haar toegepaste maatregel betwistte.
Volgens het Belgische Gerechtelijk Wetboek werd verzoeker verkozen tot lid van de Raad voor een termijn van vier jaar, die kan worden verlengd. Volgens de wetgeving van deze staat had zij dus het recht om gedurende de gehele voorgeschreven periode in haar functie te werken. Ook is verzoeker voor de gehele genoemde periode tot lid van het bestuur van de Raad gekozen.
Het doel en de doelstelling van de bestreden voorlopige maatregel was te voorkomen dat verzoekster haar professionele taken als lid van de Raad zou vervullen voordat zij een definitieve beslissing in haar strafzaak zou nemen. In de praktijk leidde dit tot haar schorsing van bijna twee jaar. Bijgevolg was de litigieuze maatregel van cruciaal belang voor de uitoefening van het betrokken recht.
ii) of het recht in kwestie civiel was. Verzoeker werd voor bepaalde tijd tot lid van de Raad gekozen en kon niet door een besluit van de Belgische Senaat, die haar tot lid van de Raad benoemde, van zijn functie worden ontheven. Verzoekster vervulde haar taken onder leiding van de Algemene Vergadering van de leden van de Raad, die het recht had haar bevoegdheden te beëindigen, en ontving een beloning voor haar werkzaamheden als lid van het bestuur van de Raad. Bovendien was de opschorting van de bevoegdheden van verzoekster, uitgevoerd door de Algemene Vergadering van de leden van de Raad, gebaseerd op het oordeel van de algemene vergadering dat de inleiding van een strafprocedure tegen verzoekster nadelig was voor de goede werking van de Raad. Gelet op het voorgaande en vanuit het oogpunt van de classificatie van de betrokken rechten en verplichtingen, had het geschil tussen verzoekster en de Raad de aard van een arbeidsgeschil over de wijze waarop verzoekster haar taken in de Raad uitoefende of kon blijven uitoefenen. Het geschil heeft plaatsgevonden tussen verzoekster en de Algemene Vergadering van de leden van de Raad, het orgaan dat verantwoordelijk is voor de goede werking van deze instelling, die op grond daarvan het recht had een zekere mate van toezicht op verzoekster uit te oefenen. Ondanks het feit dat verzoekster haar functie uitoefende in het kader van een instelling waarvan de onafhankelijkheid door de Belgische Grondwet werd gewaarborgd, hadden interne arbeidsgeschillen, zoals het "gewone arbeidsgeschil", "civiele" elementen die voldoende waren om het vermoeden te doen ontstaan dat het betrokken recht "civiel" van aard was.
Bovendien heeft het Belgische recht de betrokken categorie functies of personen niet uitdrukkelijk uitgesloten van de reikwijdte van het recht van toegang tot de rechter.
Er was echter geen bijzondere vertrouwens-en loyaliteitsrelatie tussen verzoeker en de staat die zou rechtvaardigen dat het geschil tussen verzoeker en de Raad van de werkingssfeer van artikel 6 Executieverdrag zou worden uitgesloten.
Op basis van het bovenstaande was er een" geschil "over"burgerlijk recht". Bijgevolg had verzoekster tijdens de procedure betreffende de opschorting van haar bevoegdheden in de Raad recht op de bescherming van artikel 6, eerste lid, Executieverdrag.
RESOLUTIE
De bepalingen van artikel 6, eerste lid, van het Verdrag zijn van toepassing op de onderhavige zaak.
B) de inhoud van de klacht. Uit de desbetreffende wetgeving en de Belgische Grondwet volgt dat de Raad een bestuursorgaan is. Aangezien zijn taken geen geschillenbeslechting omvatten, was hij geen gerechtelijk orgaan. Op grond van het voorgaande heeft het Europees Hof geconcludeerd dat de Raad geen "gerecht" is in de zin van artikel 6, lid 1, Executieverdrag.
Verzoekster heeft geen beroep aangetekend tegen het besluit van de Raad om haar ambt op te schorten op grond dat de wetgeving van de verweerder haar geen doeltreffend rechtsmiddel verschafte. De Belgische autoriteiten waren van mening dat verzoekster beroep had moeten instellen bij de Raad van State of bij de Belgische rechterlijke instanties.
De Belgische autoriteiten hebben evenwel niet aangetoond dat er rechtsmiddelen bestaan die verzoeker in staat zouden kunnen stellen om door de rechtbanken van de verweerder een toetsing te verkrijgen van het besluit om verzoeker de uitoefening van zijn functie in de Raad op te schorten en de uitvoering van een dergelijk besluit te annuleren of op te schorten. Bijgevolg had het bezwaar van de Belgische autoriteiten tegen de niet-uitputting van de rechtsmiddelen waarin het Belgische recht voorziet, moeten worden afgewezen.
Uit het voorgaande volgt ook dat de bestreden beslissingen niet zijn gegeven door een rechtbank of een ander orgaan dat gerechtelijke functies vervult en niet door dit orgaan kunnen worden getoetst. Zo werd verzoekster het recht ontnomen om bij het Hof beroep in te stellen tegen de maatregel in de vorm van schorsing van haar ambt in de Raad.
RESOLUTIE
In de zaak was sprake van een schending van artikel 6, lid 1, van het Verdrag (aangenomen met zes stemmen voor en één tegen).
COMPENSATIE
Toepassing van artikel 41 van het Verdrag. Het Europese Hof heeft verzoekster 12.000 euro schadevergoeding toegekend voor niet-geldelijke schade, de vordering tot vergoeding van materiële schade is afgewezen.
Bron van de publicatie: https://espchhelp.ru/blog/4697-lokifer-tegen-belgie .