Дополнения от 22.06.2024 к практике в Европейском суде по правам человека (ЕСПЧ)
Постановление ЕСПЧ от 20 июля 2021 года по делу "Акгюн против Турции" (жалоба N 19699/18).
В 2018 году заявителю была оказана помощь в подготовке жалобы. Впоследствии жалоба была коммуницирована Турции.
По делу обжалуется недостаточность утверждений об активном применении сервиса шифрованной отправки сообщений, который использовался не только террористической организацией, для того, чтобы вызвать обоснованные подозрения в принадлежности к этой организации. По делу имело место нарушение подпункта "с" пункта 1 статьи 5 Конвенции.
ОБСТОЯТЕЛЬСТВА ДЕЛА
Заявителя, бывшего сотрудника полиции, которого подозревали в членстве в вооруженной террористической организации "Террористическая организация фетхуллахистов"/"Параллельное государственное образование" (FET /PDY) (далее - террористическая организация) только на том основании, что он предположительно пользовался службой шифрованной отправки сообщений, поскольку его имя было включено в "красный" список пользователей службы, поместили под стражу в рамках избранной меры пресечения 17 октября 2016 г., а затем осудили 6 июня 2017 г.
ВОПРОСЫ ПРАВА
По поводу соблюдения подпункта "с" пункта 1 статьи 5 Конвенции.
(а) Доказательства, послужившие на момент заключения заявителя под стражу основанием для подозрения в том, что он совершил преступление в виде участия в вооруженной террористической организации. На момент помещения заявителя под стражу в рамках избранной меры пресечения вывод о том, что он пользовался службой шифрованной отправки сообщений ByLock, являлся единственным доказательством, которым в целях подпункта "с" пункта 1 статьи 5 Конвенции можно было обосновать подозрение в том, что он совершил преступление в виде участия в деятельности террористической организации.
(b) Располагали ли суды Турции на момент заключения заявителя под стражу в рамках избранной меры пресечения достаточной информацией о природе службы шифрованной отправки сообщений ByLock? Предполагаемая преступная деятельность заявителя была связана с организованной преступностью. Что касается ситуации в целом и без ущерба для дальнейшего рассмотрения настоящей жалобы, Европейский Суд счел, что использование электронных доказательств, указывающих, что лицо воспользовалось службой шифрованной отправки сообщений, специально созданной и используемой исключительно преступной организацией в целях осуществления внутренних переговоров этой организации, могло являться серьезным инструментом в борьбе с организованной преступностью. В результате подозреваемый мог быть законно помещен под стражу в начале разбирательства на основании этих доказательств, если они содержали существенные указания на принадлежность данного лица к этой организации. Однако использование упомянутых доказательств в качестве единственного основания для обоснования подозрения причастности лица к преступной деятельности могло затронуть ряд неоднозначных вопросов, поскольку по своей природе применяемые при сборе таких доказательств процедуры и технологии являются сложными и могут, следовательно, уменьшить возможность внутригосударственных судов проверить подлинность, точность и целостность доказательств. Таким образом, в случаях, когда подобные доказательства являются единственными или исключительными основаниями для подозрений в отношении лица, суд государства - участника Конвенции должен иметь доступ к достаточной информации, прежде чем с осторожностью приступить к исследованию их доказательственной ценности в соответствии с законодательством Турции.
В решениях Высшего совета судей и прокуроров Турции (HSYK) (далее - Совет) от 24 и 31 августа 2016 г., на основании которых судьи, подозреваемые в причастности к террористической организации, были уволены, Совет сделал вывод относительно характера службы ByLock - это служба шифрованных сообщений, используемых членами террористической организации для внутренних переговоров. Однако ни в одном из своих решений Совет не указал, что служба шифрованных сообщений ByLock использовалась исключительно членами террористической организации с целью обеспечения секретности переговоров внутри организации. В принципе один только факт скачивания программы или использования шифрованного способа передачи сообщений либо практическое использование иного способа сохранения приватности передаваемых сообщений не мог сам по себе являться доказательством, способным убедить объективного наблюдателя в том, что речь шла об участии в незаконной или преступной деятельности. Только в тех случаях, когда использование шифрованных средств коммуникации подтверждается другими доказательствами, таким как, например, содержание передаваемых сообщений или их контекст, можно говорить о доказательствах, способных убедить объективного наблюдателя в том, что имелись разумные основания подозревать лицо, использующее рассматриваемый способ коммуникации, в принадлежности к преступной организации. Кроме того, предоставляемая судам информация о данном использовании средств коммуникации должна быть достаточно точной, чтобы позволить судам сделать вывод, что соответствующая служба обмена сообщениями действительно была предназначена для использования лишь членами преступной организации. Однако подобные доказательства отсутствовали в настоящем деле.
В свете решений Совета мировой суд не располагал достаточной информацией о характере службы шифрованных сообщений ByLock, когда выносил в 2016 году постановление о заключении заявителя под стражу, чтобы сделать вывод об использовании этой службы исключительно членами террористической организации для внутренних переговоров. Также в постановлении о применении меры пресечения в виде заключения под стражу или в иных аналогичных решениях отсутствовали другие фактические доказательства или информация, которые могли бы обосновать подозрение в отношении заявителя.
Таким образом, из постановления об избрании меры пресечения в виде заключения под стражу следовало, что мировой суд просто процитировал положения Уголовно-процессуального кодекса Турции, не уточнив, что именно являлось "конкретными доказательствами, обосновывавшими серьезное подозрение", по смыслу соответствующей нормы права. Расплывчатые и общие ссылки на текст указанного кодекса или даже на доказательства из материалов дела не могли считаться достаточными для того, чтобы оправдать "обоснованность" подозрения, исходя из которого предположительно было вынесено постановление о заключении заявителя под стражу, с учетом отсутствия специальной оценки отдельных доказательств или информации, которая могла бы обосновать подозрения в отношении заявителя, либо иных подлежащих проверке материалов либо фактов.
Кроме того, рассмотрение мировым судом постановления о заключении заявителя под стражу не исправило упомянутое выше нарушение, поскольку он отклонил жалобу заявителя на постановление на том основании, что не было выявлено каких-либо неточностей. То же самое можно сказать и о рассмотрении индивидуальной жалобы заявителя Конституционным судом Турции, который отклонил ее простой ссылкой на обвинительное заключение, вынесенное 6 июня 2017 г., то есть на действие, предпринятое спустя много времени после первоначального заключения заявителя под стражу, как на основание для подозрений в отношении заявителя, оправдывающих его заключение под стражу.
(с) Имелись ли достаточные доказательства для оправдания обоснованного подозрения в том, что заявитель пользовался службой ByLock? Принимая во внимание сделанные выше Европейским Судом выводы, в принципе отсутствовала необходимость рассматривать данный вопрос. Однако, учитывая важность настоящего дела, Европейский Суд решил изложить свои доводы.
Из материалов дела следовало, что единственным доказательством, послужившим основанием для подозрения заявителя в принадлежности к террористической организации, являлась полученная прокуратурой информация о том, что его имя входило в "красный" список пользователей службы ByLock, и это предположительно означало, что он являлся активным пользователем этого способа коммуникаций. Однако это был ничем не подтвержденный вывод, не содержащий каких-либо объяснений относительно того, почему он был сделан властями Турции, особенно об обосновывающих его сведениях. Соответствующий документ не содержал указаний на исходные данные, на которых он был основан, и на информацию, касавшуюся способа их сбора. Таким образом, суды Турции основывали свои решения на одном-единственном документе объемом в одну страницу, на котором не были проставлены дата и подписи.
В документе, утверждавшем, что заявитель использовал службу ByLock, не уточнялось или не указывалось на какую-либо незаконную деятельность со стороны заявителя, поскольку в нем не было информации ни о датах этой предполагаемой деятельности, ни о ее периодичности, а также о дополнительных сопутствующих деталях. Кроме того, ни в этом документе, ни в постановлении о заключении заявителя под стражу не содержалось объяснений, как предполагаемая деятельность заявителя свидетельствовала о его принадлежности к террористической организации.
Европейский Суд решил, что в отсутствие других факторов или сведений рассматриваемый документ, сообщавший лишь о том, что заявитель являлся пользователем службы ByLock, не мог сам по себе доказывать, что имелось обоснованное подозрение, способное убедить объективного наблюдателя в том, что заявитель действительно использовал службу ByLock таким образом, который мог являться составом вменяемых ему в вину преступных деяний.
(d) Вывод. С учетом изложенного власти Турции не смогли продемонстрировать, что на дату заключения заявителя под стражу в рамках избранной меры пресечения имевшиеся в распоряжении мирового суда доказательства отвечали стандарту "обоснованного подозрения", требуемого статьей 5 Конвенции, для того, чтобы убедить объективного наблюдателя в том, что заявитель мог совершить преступления, в связи с которыми его заключили под стражу.
Что касается концепции "обоснованности" подозрений, на которых было основано заключение лица под стражу во время действия в Турции чрезвычайного положения, настоящая жалоба не касалась напрямую меры, принятой в рамках отступления от положений Конвенции в этот период. Мировой суд вынес постановление о заключении заявителя под стражу вследствие его принадлежности к террористической организации на основании статьи 1000 Уголовно-процессуального кодекса Турции, положения, которое не подлежало изменению в случае введения чрезвычайного положения. Следовательно, заключение заявителя под стражу было основано на законодательстве, которое действовало до объявления в Турции чрезвычайного положения и которое, более того, продолжало применяться.
Сложности, с которыми столкнулись власти Турции после попытки государственного переворота, несомненно, являлись контекстным фактором, который Европейский Суд полностью принял во внимание при толковании и применении статьи 5 Конвенции. Однако этот фактор не означал, что власти Турции обладали полной свободой усмотрения при вынесении постановления о заключении лица под стражу в период действия чрезвычайного положения, в отсутствие подлежащих проверке доказательств, или информации, или достаточных фактических обоснований, отвечающих минимальным требованиям подпункта "с" пункта 1 статьи 5 Конвенции относительно обоснованности подозрения. "Обоснованность" подозрения, оправдывающая ограничение свободы, является существенной составной частью гарантии, закрепленной подпунктом "с" пункта 1 статьи 5 Конвенции. При таких обстоятельствах нельзя признать, что применение обжалуемой меры было строго необходимо в силу чрезвычайности ситуации. Иной вывод являлся бы отрицанием минимальных требований, предусмотренных подпунктом "с" пункта 1 статьи 5 Конвенции, относительно обоснованности подозрения, оправдывающего лишение лица свободы, и противоречил бы цели статьи 5 Конвенции.
Следовательно, на момент заключения заявителя под стражу в рамках избранной меры пресечения отсутствовало обоснованное подозрение в том, что он совершил преступление.
ПОСТАНОВЛЕНИЕ
По делу имело место нарушение подпункта "с" пункта 1 статьи 5 Конвенции (принято шестью голосами "за" при одном - "против").
Европейский Суд также постановил шестью голосами "за" при одном - "против", что имело место нарушение пункта 3 статьи 5 Конвенции в связи с тем, что не имелось относящихся к делу оснований для оправдания заключения заявителя под стражу в отсутствие обоснованного подозрения, а также что имело место нарушение пункта 4 статьи 5 Конвенции, поскольку ни заявитель, ни его адвокат не располагали достаточными данными о содержании "красного" списка пользователей службы ByLock, доступного исключительно сотрудникам прокуратуры, который имел ключевое значение для обжалования заключения заявителя под стражу.
КОМПЕНСАЦИЯ
В порядке применения статьи 41 Конвенции. Европейский Суд присудил заявителю 12 000 евро в качестве компенсации морального вреда.
Источник публикации: https://espchhelp.ru/blog/4708-akgyun-protiv-turtsii-1 .
The ECHR ruling of July 20, 2021 in the case "Akgyun v. Turkey" (complaint N 19699/18).
In 2018, the applicant was assisted in preparing the complaint. Subsequently, the complaint was communicated to Turkey.
The case appeals against the insufficiency of allegations about the active use of the encrypted messaging service, which was used not only by a terrorist organization, in order to arouse reasonable suspicion of belonging to this organization. In the case, there was a violation of subparagraph "c" of paragraph 1 of article 5 of the Convention.
THE CIRCUMSTANCES OF THE CASE
The applicant, a former police officer who was suspected of membership in the armed terrorist organization "Fethullahist Terrorist Organization"/"Parallel State Entity" (FET/PDY) (hereinafter referred to as a terrorist organization) only on the grounds that he allegedly used the encrypted messaging service, since his name was included in the "red" list of users of the service, was placed in custody as part of the chosen preventive measure on October 17, 2016, and then convicted on June 6 2017
LEGAL ISSUES
Regarding compliance with subparagraph "c" of paragraph 1 of Article 5 of the Convention.
(a) Evidence that, at the time of the applicant's detention, served as a basis for suspicion that he had committed a crime in the form of participation in an armed terrorist organization. At the time of the applicant's detention as part of the chosen preventive measure, the conclusion that he had used the ByLock encrypted messaging service was the only evidence that, for the purposes of subparagraph "c" of paragraph 1 of article 5 of the Convention, could substantiate the suspicion that he had committed a crime in the form of participation in the activities of a terrorist organization.
(b) Did the Turkish courts, at the time of the applicant's detention under the chosen preventive measure, have sufficient information about the nature of the ByLock encrypted messaging service? The applicant's alleged criminal activities were related to organized crime. With regard to the situation as a whole and without prejudice to further consideration of the present complaint, the European Court considered that the use of electronic evidence indicating that a person had used an encrypted messaging service specially created and used exclusively by a criminal organization for the purpose of carrying out internal negotiations of this organization could be a serious tool in the fight against organized crime. As a result, the suspect could be lawfully placed in custody at the beginning of the proceedings on the basis of this evidence, if it contained significant indications that the person belonged to this organization. However, the use of the mentioned evidence as the only basis for substantiating the suspicion of a person's involvement in criminal activity could raise a number of ambiguous issues, since by their nature the procedures and technologies used in collecting such evidence are complex and may, therefore, reduce the ability of domestic courts to verify the authenticity, accuracy and integrity of evidence. Thus, in cases where such evidence is the only or exceptional grounds for suspicion against a person, the court of a State party to the Convention should have access to sufficient information before proceeding with caution to investigate their evidentiary value in accordance with Turkish law.
In the decisions of the Supreme Council of Judges and Prosecutors of Turkey (HSYK) (hereinafter - the Council) On August 24 and 31, 2016, on the basis of which judges suspected of involvement in a terrorist organization were dismissed, the Council concluded about the nature of the ByLock service - it is a service of encrypted messages used by members of a terrorist organization for internal negotiations. However, in none of its decisions did the Council indicate that the ByLock encrypted messaging service was used exclusively by members of a terrorist organization in order to ensure the secrecy of negotiations within the organization. In principle, the mere fact of downloading a program or using an encrypted method of transmitting messages, or the practical use of another way to preserve the privacy of transmitted messages, could not in itself be evidence capable of convincing an objective observer that it was about participation in illegal or criminal activities. Only in cases where the use of encrypted means of communication is confirmed by other evidence, such as, for example, the content of the transmitted messages or their context, can we talk about evidence that can convince an objective observer that there were reasonable grounds to suspect the person using the method of communication in question of belonging to a criminal organization. In addition, the information provided to the courts on this use of communication tools must be sufficiently accurate to allow the courts to conclude that the relevant messaging service was indeed intended for use only by members of a criminal organization. However, such evidence was missing in the present case.
In the light of the Council's decisions, the Magistrate's Court did not have sufficient information about the nature of the ByLock encrypted messaging service when it ordered the applicant's detention in 2016 to conclude that this service was used exclusively by members of a terrorist organization for internal negotiations. Also, in the decision on the application of a preventive measure in the form of detention or in other similar decisions, there was no other factual evidence or information that could substantiate suspicion against the applicant.
Thus, it followed from the decision on the election of a preventive measure in the form of detention that the magistrate's court simply quoted the provisions of the Turkish Code of Criminal Procedure, without specifying what exactly was "concrete evidence substantiating serious suspicion", within the meaning of the relevant rule of law. Vague and general references to the text of the said code or even to evidence from the case file could not be considered sufficient to justify the "validity" of the suspicion on the basis of which the decision on the applicant's detention was allegedly made, given the lack of a special assessment of individual evidence or information that could substantiate suspicions against the applicant, or other verifiable materials or facts.
In addition, the consideration by the Magistrate's court of the applicant's detention order did not correct the above-mentioned violation, since it rejected the applicant's complaint against the decision on the grounds that no inaccuracies had been identified. The same can be said about the examination of the applicant's individual complaint by the Constitutional Court of Turkey, which rejected it with a simple reference to the indictment issued on June 6, 2017, that is, to an action taken long after the applicant's initial detention, as a basis for suspicion against the applicant justifying his detention.
(c) Was there sufficient evidence to justify a reasonable suspicion that the applicant was using the ByLock service? Taking into account the conclusions reached above by the European Court, in principle there was no need to consider this issue. However, given the importance of the present case, the European Court decided to present its arguments.
It followed from the case file that the only evidence that served as a basis for the applicant's suspicion of belonging to a terrorist organization was information received by the prosecutor's office that his name was on the "red" list of users of the ByLock service, and this presumably meant that he was an active user of this method of communication. However, this was an unsubstantiated conclusion, which did not contain any explanation as to why it was made by the Turkish authorities, especially about the information substantiating it. The relevant document did not contain any indication of the source data on which it was based, or information regarding the method of their collection. Thus, the Turkish courts based their decisions on a single one-page document that did not have a date and signatures.
The document claiming that the applicant used the ByLock service did not specify or indicate any illegal activity on the part of the applicant, as it did not contain information about the dates of this alleged activity, nor about its frequency, as well as additional related details. Moreover, neither this document nor the decision on the applicant's detention contained an explanation of how the applicant's alleged activities indicated that he belonged to a terrorist organization.
The European Court decided that in the absence of other factors or information, the document in question, which reported only that the applicant was a user of the ByLock service, could not in itself prove that there was a reasonable suspicion capable of convincing an objective observer that the applicant had indeed used the ByLock service in a way that could be part of the imputed to him the guilt of criminal acts.
(d) Conclusion. In view of the above, the Turkish authorities were unable to demonstrate that, at the date of the applicant's detention under the chosen preventive measure, the evidence available to the magistrate's court met the standard of "reasonable suspicion" required by article 5 of the Convention in order to convince an objective observer that the applicant could have committed crimes in connection with which his They were taken into custody.
With regard to the concept of the "validity" of the suspicions on which the detention of a person was based during the state of emergency in Turkey, the present complaint did not directly relate to the measure taken as part of the derogation from the provisions of the Convention during this period. The Magistrate's Court ordered the applicant's detention due to his membership in a terrorist organization on the basis of article 1000 of the Turkish Code of Criminal Procedure, a provision that could not be changed in the event of a state of emergency. Consequently, the applicant's detention was based on legislation that was in force before the declaration of a state of emergency in Turkey and which, moreover, continued to be applied.
The difficulties faced by the Turkish authorities after the coup attempt were undoubtedly a contextual factor that the European Court took fully into account when interpreting and applying Article 5 of the Convention. However, this factor did not mean that the Turkish authorities had full discretion in ordering the detention of a person during a state of emergency, in the absence of verifiable evidence, or information, or sufficient factual justifications meeting the minimum requirements of subparagraph "c" of paragraph 1 of article 5 of the Convention regarding the validity of suspicion. The "validity" of the suspicion justifying the restriction of freedom is an essential part of the guarantee enshrined in subparagraph "c" of paragraph 1 of article 5 of the Convention. In such circumstances, it cannot be recognized that the application of the contested measure was strictly necessary due to the emergency situation. A different conclusion would be a denial of the minimum requirements provided for in subparagraph "c" of paragraph 1 of article 5 of the Convention regarding the validity of the suspicion justifying the deprivation of liberty of a person and would contradict the purpose of article 5 of the Convention.
Consequently, at the time of the applicant's detention within the framework of the chosen preventive measure, there was no reasonable suspicion that he had committed a crime.
RESOLUTION
In the case, there was a violation of subparagraph "c" of paragraph 1 of article 5 of the Convention (adopted by six votes in favor with one against).
The European Court also ruled by six votes in favor with one - "against" that there had been a violation of article 5, paragraph 3, of the Convention due to the fact that there were no relevant grounds to justify the applicant's detention in the absence of reasonable suspicion, and also that there had been a violation of article 5, paragraph 4, of the Convention, since neither the applicant nor his lawyer had sufficient data on the content of the "red" list of users of the ByLock service, accessible exclusively to the staff of the prosecutor's office, which was of key importance for appealing the applicant's detention.
COMPENSATION
In the application of article 41 of the Convention. The European Court awarded the applicant 12,000 euros in compensation for non-pecuniary damage.
Source of the publication: https://espchhelp.ru/blog/4709-akgun-v-turkey .
Akgün / Türkiye davasına ilişkin 20 Temmuz 2021 tarihli AİHM kararı (Şikayet N 19699/18).
2018 yılında şikayetçiye şikayetin hazırlanmasında yardım alındı. Şikayet daha sonra Türkiye'ye komünize edildi.
Davada, sadece terör örgütü tarafından değil, bu örgüte ait olduğuna dair makul şüpheleri uyandırmak için kullanılan şifreli mesaj gönderme hizmetinin aktif kullanımına ilişkin iddiaların yetersizliği temyiz edilmektedir. Davada, Sözleşmenin 5. maddesinin 1. fıkrasının "c" alt fıkrasının ihlali meydana geldi.
DAVANIN KOŞULLARI
Fethullahçı Terör Örgütü/Paralel Halk Eğitimi (FET/PDY) silahlı terör örgütüne (bundan böyle terör örgütü olarak anılacaktır) üye olduğundan şüphelenilen eski bir polis memuru olan başvuran, ancak adının hizmetin kırmızı kullanıcı listesine dahil edildiği için şifreli mesaj gönderme hizmetini kullandığı iddiasıyla 17 Ekim 2016 tarihinde seçilmiş bir yasaklama tedbiri kapsamında gözaltına alınmış ve ardından 6 Haziran 2017 tarihinde mahkum edilmiştir.
HUKUK KONULARI
Maddesinin 1. fıkrasının "c" alt fıkrasına uyulmasıyla ilgili olarak.
(a) Başvuranın gözaltına alındığı sırada silahlı bir terör örgütüne katılma suçunu işlediğine dair şüpheye neden olan kanıtlar. Başvuranın, seçilmiş bir kısıtlama önlemi çerçevesinde gözaltına alındığı sırada, ByLock şifreli mesaj gönderme hizmetini kullandığına dair bulgu, Sözleşmenin 5. maddesinin 1. fıkrasının "c" fıkrasının amaçları doğrultusunda, terör örgütünün faaliyetlerine katılma suçunu işlediğine dair şüphenin doğrulanabileceğinin tek kanıtıydı.
(b) Türkiye mahkemeleri, başvuranın tutuklandığı sırada, ByLock şifreli mesaj gönderme hizmetinin niteliği hakkında seçilmiş bir kısıtlama tedbiri çerçevesinde yeterli bilgiye sahip miydi? Başvuranın iddia edilen suç faaliyeti organize suçla ilgiliydi. Genel olarak durumla ilgili olarak ve bu şikayetin daha fazla incelenmesine halel getirmeksizin, Avrupa Adalet Divanı, bir kişinin bu örgütün iç müzakerelerini yürütmek amacıyla özel olarak oluşturulmuş ve münhasıran bir suç örgütü tarafından kullanılan şifreli mesaj gönderme hizmetini kullandığını gösteren elektronik kanıtların kullanılmasının organize suçla mücadelede ciddi bir araç olabileceğine karar vermiştir. Sonuç olarak, şüphelinin, söz konusu kişinin bu kuruluşa ait olduğuna dair önemli göstergeler içermesi halinde, bu delillere dayanarak, yargılamanın başında yasal olarak gözaltına alınmasına izin verilebilir. Bununla birlikte, bir kişinin suç faaliyetine karıştığından şüphelenilmesini haklı çıkarmak için söz konusu kanıtların tek gerekçe olarak kullanılması, doğası gereği bu tür kanıtların toplanmasında kullanılan prosedürler ve teknolojiler karmaşık olduğundan ve bu nedenle iç mahkemelerin kanıtların gerçekliğini, doğruluğunu ve bütünlüğünü doğrulama olasılığını azaltabileceğinden, bir dizi belirsiz konuyu ele almış olabilir. Bu nedenle, bu tür kanıtların bir kişi hakkında şüphe duymanın yegane veya münhasır temeli olduğu durumlarda, Sözleşmeye taraf devlet mahkemesinin, Türk hukukuna uygun olarak bunların kanıtsal değerini dikkatli bir şekilde araştırmaya başlamadan önce yeterli bilgiye erişimi olmalıdır.
Türkiye Yüksek Hakimler ve Savcılar Konseyi'nin (bundan böyle "HSYK" olarak anılacaktır) 24 ve 31 Ağustos 2016 tarihlerinde terör örgütüne karıştığından şüphelenilen yargıçların görevden alınmasına dayanan kararlarında Konsey, ByLock hizmetinin niteliğine ilişkin bir sonuca varmıştır. terör örgütü üyeleri tarafından iç müzakereler için kullanılan şifreli mesaj hizmetidir. Ancak Konsey, kararlarının hiçbirinde ByLock şifreli iletişim hizmetinin, örgüt içindeki müzakerelerin gizliliğini sağlamak amacıyla yalnızca terör örgütü üyeleri tarafından kullanıldığını belirtmedi. Prensip olarak, tek başına bir program indirilmesi veya mesajların iletilmesi için şifreli bir yöntem kullanılması veya iletilen mesajların gizliliğini korumak için başka bir yöntemin pratik olarak kullanılması gerçeği, nesnel bir gözlemciyi bunun yasadışı veya suç faaliyetlerine katılmakla ilgili olduğuna ikna edebilecek bir kanıt olamazdı. Ancak şifrelenmiş iletişim araçlarının kullanımının, örneğin iletilen mesajların içeriği veya bağlamı gibi diğer kanıtlarla desteklendiği durumlarda, nesnel bir gözlemciyi söz konusu iletişim yöntemini kullanan bir kişinin bir suç örgütüne mensup olduğundan şüphelenmek için makul gerekçeler olduğuna ikna edebilecek kanıtlardan söz edilebilir. Ayrıca, iletişim araçlarının bu kullanımına ilişkin mahkemelere sağlanan bilgiler, mahkemelerin ilgili mesajlaşma servisinin gerçekten de yalnızca suç örgütü üyeleri tarafından kullanılması amaçlandığı sonucuna varmasına izin verecek kadar doğru olmalıdır. Ancak bu davada benzer kanıtlar eksikti.
Konseyin kararları ışığında, Sulh Ceza Mahkemesi, 2016 yılında başvuranın gözaltına alınmasına ilişkin bir karar çıkardığında, bu hizmetin yalnızca terör örgütü üyeleri tarafından iç müzakereler için kullanıldığına karar vermek için ByLock şifreli mesaj hizmetinin niteliği hakkında yeterli bilgiye sahip değildi. Ayrıca, gözaltı şeklinde bir kısıtlama tedbirinin uygulanmasına ilişkin kararda veya diğer benzer kararlarda, başvuran hakkında şüpheyi haklı çıkarabilecek başka olgusal kanıtlar veya bilgiler eksikti.
Bu nedenle, gözaltı şeklinde bir kısıtlama tedbirinin seçilmesine ilişkin karardan, Sulh Ceza Mahkemesi'nin, ilgili hukuk normu anlamında "ciddi şüpheyi haklı çıkaran somut delillerin" tam olarak ne olduğunu belirtmeden, basitçe Türk Ceza Muhakemesi Kanununun hükümlerine atıfta bulunması istenmiştir. Söz konusu kanunun metnine ve hatta dava dosyalarından elde edilen kanıtlara yapılan belirsiz ve genel atıflar, başvuranın gözaltına alınmasına ilişkin bir kararın çıkarıldığı varsayılan şüphenin "geçerliliğini" haklı çıkarmak için yeterli sayılamadı, başvuran veya doğrulanacak diğer materyaller veya gerçeklerle ilgili şüpheleri haklı çıkarabilecek bireysel delillerin veya bilgilerin özel bir değerlendirmesinin olmaması dikkate alınarak.
Ayrıca, Sulh Ceza Mahkemesi'nin başvuranın gözaltına alınmasına ilişkin kararına ilişkin incelemesi, başvuranın karara karşı şikayetini herhangi bir yanlışlık tespit edilmediği gerekçesiyle reddettiği için yukarıda belirtilen ihlali düzeltmemiştir. Aynı şey, başvuranın bireysel şikayetinin, 6 Haziran 2017 tarihinde verilen iddianameye, yani başvuranın ilk tutuklanmasından çok sonra alınan bir eyleme, başvuranın tutuklanmasını haklı çıkaran şüphesine dayanarak basit bir gerekçe göstererek reddeden Türkiye Anayasa Mahkemesi tarafından incelenmesi için de söylenebilir.
(c) Başvuranın ByLock hizmetini kullandığına dair makul bir şüpheyi haklı çıkarmak için yeterli kanıt var mıydı? Avrupa Adalet Divanı tarafından yukarıda belirtilen sonuçlar göz önüne alındığında, prensipte bu konuyu ele almaya gerek yoktu. Ancak mevcut davanın önemi göz önüne alındığında, Avrupa Adalet Divanı davasını açıklamaya karar verdi.
Dava dosyalarından, başvuranın bir terör örgütüne mensup olduğundan şüphelenmesine neden olan tek kanıtın, savcılığın adının ByLock hizmetinin "kırmızı" kullanıcıları listesinde yer aldığına dair aldığı bilgiler olduğu ve bunun muhtemelen bu iletişim yönteminin aktif bir kullanıcısı olduğu anlamına geldiği ortaya çıktı. Ancak bu, Türk makamları tarafından, özellikle de onu haklı çıkaran bilgiler hakkında neden yapıldığına dair herhangi bir açıklama içermeyen doğrulanmamış bir sonuçtu. İlgili belge, dayandığı orijinal verilere veya bunların nasıl toplandığına ilişkin bilgilere dair hiçbir gösterge içermiyordu. Böylece Türk mahkemeleri kararlarını tarih ve imzaların yazılmadığı tek sayfalık tek bir belgeye dayandırdılar.
Başvuru sahibinin ByLock hizmetini kullandığını iddia eden belge, bu iddia edilen faaliyetin tarihleri, sıklığı ve ilgili ek ayrıntılar hakkında hiçbir bilgi içermediği için başvuru sahibinin herhangi bir yasa dışı faaliyetini belirtmemiş veya belirtmemiştir. Ayrıca ne bu belgede ne de başvuranın gözaltına alınmasına ilişkin kararda, başvuranın iddia edilen faaliyetinin terör örgütüne mensup olduğuna dair nasıl bir açıklama yapılmamıştır.
Avrupa Adalet Divanı, başka faktörlerin veya bilgilerin yokluğunda, yalnızca başvuranın ByLock hizmetinin kullanıcısı olduğunu bildiren söz konusu belgenin, nesnel gözlemciyi başvuranın ByLock hizmetini, kendisine yöneltilen suç işlemlerinin bir parçası olabilecek şekilde kullandığına ikna edebilecek makul bir şüphe olduğunu tek başına kanıtlayamayacağına karar vermiştir.
(d) Sonuç. Belirtilenler göz önüne alındığında, Türk makamları, başvuranın tutuklandığı tarihte, seçilmiş bir kısıtlama önlemi çerçevesinde, Sulh Ceza Mahkemesi'nin emrinde bulunan delillerin, nesnel bir gözlemciyi başvuranın tutuklandığı suçlar işleyebileceğine ikna etmek için Sözleşmenin 5. maddesinin gerektirdiği "makul şüphe" standardını karşıladığını gösteremediler.
Türkiye'de olağanüstü hal sırasında kişinin gözaltına alınmasının dayandığı şüphelerin "geçerliliği" kavramına gelince, bu şikayet, bu dönemde Sözleşme hükümlerinden sapma çerçevesinde alınan tedbiri doğrudan ilgilendirmemiştir. Sulh Ceza Mahkemesi, olağanüstü hal durumunda değiştirilemeyecek bir hüküm olan Türk Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 1000. maddesine dayanarak başvuranın terör örgütüne mensup olması nedeniyle gözaltına alınmasına ilişkin karar vermiştir. Sonuç olarak, başvuranın gözaltına alınması, Türkiye'de olağanüstü hal ilan edilene kadar yürürlükte olan ve dahası uygulanmaya devam eden mevzuata dayanıyordu.
Darbe girişiminden sonra Türk makamlarının karşılaştığı zorluklar, şüphesiz Avrupa Adalet Divanı'nın Sözleşmenin 5. maddesinin yorumlanmasında ve uygulanmasında tamamen dikkate aldığı bağlamsal bir faktördü. Bununla birlikte, bu faktör, Türk makamlarının, olağanüstü hal döneminde, doğrulanabilir delillerin veya bilgilerin yokluğunda veya Sözleşmenin 5. maddesinin 1. fıkrasının "c" alt maddesinin şüphenin geçerliliğine ilişkin asgari gerekliliklerini karşılayan yeterli olgusal gerekçelerin yokluğunda bir kişinin gözaltına alınmasına ilişkin bir karar verirken tam takdir yetkisine sahip oldukları anlamına gelmiyordu. Özgürlüğün sınırlandırılmasını haklı çıkaran şüphenin "geçerliliği", Sözleşmenin 5. maddesinin 1. fıkrasının "c" alt fıkrasında yer alan garantinin temel bir bileşenidir. Bu gibi durumlarda, durumun acil olması nedeniyle temyiz edilen tedbirin uygulanmasının kesinlikle gerekli olduğu kabul edilemez. Başka bir sonuç, Sözleşmenin 5. maddesinin 1. fıkrasının "c" fıkrasında öngörülen asgari gerekliliklerin, bir kişinin özgürlükten yoksun bırakılmasını haklı çıkaran şüphenin geçerliliğine ilişkin olarak reddedilmesi ve Sözleşmenin 5. maddesinin amacına aykırı olacaktır.
Sonuç olarak, başvuranın tutuklandığı sırada, seçilen bastırma önleminin bir parçası olarak, suçu işlediğine dair makul bir şüphe yoktu.
KARAR
Davada, Sözleşmenin 5. maddesinin 1. fıkrasının "c" alt fıkrasının ihlali meydana geldi (bir aleyhte altı lehte oyla kabul edildi).
Avrupa Adalet Divanı ayrıca bir tanesine karşı altı evet oyu ile karar verdi - "karşı", makul bir şüphe yokluğunda başvuranın gözaltına alınmasını haklı çıkarmak için ilgili gerekçelerin olmaması ve ne başvuranın ne de avukatının, başvuranın gözaltına alınmasına itiraz etmenin anahtarı olan, yalnızca savcılık personeline sunulan ByLock hizmetinin "kırmızı" kullanıcı listesinin içeriği hakkında yeterli veriye sahip olmaması nedeniyle Sözleşmenin 5. maddesinin 3. fıkrasının ihlal edilmesi nedeniyle Sözleşmenin 5. maddesinin 3. fıkrasının ihlal edildiğine dair.
TAZMİNAT
Sözleşmenin 41. maddesinin uygulanmasına göre. Avrupa Adalet Divanı, başvurana manevi zararı tazmin etmek için 12.000 avro verdi.
Yayının kaynağı: https://espchhelp.ru/blog/4710-akgun-turkiye .
