Дополнения от 29.04.2025 к практике в Комитетах ООН
Дело "Александр Повстюк против Республики Казахстан". Соображения Комитета ООН по правам человека от 12 июля 2023 года. Сообщение N 3006/2017.
В 2017 году автору сообщения была оказана помощь в подготовке жалобы. Впоследствии жалоба была коммуницирована Казахстану.
Автор утверждал, что его незаконное содержание под стражей в отделе полиции в течение 6 часов без возможности связаться с семьей, перевозка в течение 15 часов без остановки на расстояние около 1000 км в автомобиле, не приспособленном для состояния его здоровья, и предварительное заключение в условия, несовместимых с его здоровьем, равнозначны жестокому обращению. Автор также обратил внимание на то, что его осуждение было основано на фальсифицированных доказательствах и лжесвидетельстве, а следственные и судебные органы не пытались разрешить противоречия в показаниях свидетелей. Комитет ООН по правам человека установил нарушение статей 7, 9 и 14 Международного пакта о гражданских и политических правах.
Правовые позиции Комитета: условия содержания под стражей могут иметь несоразмерно тяжелые последствия для людей с инвалидностью, что является нарушением статьи 7 Международного пакта о гражданских и политических правах (пункт 8.1 Соображений).
Комитет ООН по правам человека напоминает, что государство-участник обязано соблюдать определенные минимальные нормы содержания под стражей, которые включают предоставление медицинской помощи и лечения для больных заключенных в соответствии с правилом 24 Минимальных стандартных правил Организации Объединенных Наций в отношении обращения с заключенными (Правила Нельсона Манделы). Это обязательство включает обеспечение условий содержания под стражей, подходящих для людей с инвалидностью, таких как оказание необходимой помощи и адекватного медицинского лечения (пункт 8.2 Соображений).
Комитет ООН по правам человека обращает внимание на то, что статья 9 Международного пакта о гражданских и политических правах предусматривает, чтобы лишенные свободы лица при задержании были проинформированы о причинах задержания, включая достаточные фактические основания, указывающие на существо дела, в частности противоправное деяние и личность предполагаемой жертвы. Статья 9 Международного пакта о гражданских и политических правах также требует соблюдения внутренних правовых норм, обеспечивающих важные гарантии в интересах задержанных, таких как регистрация задержания и предоставление доступа к адвокату (пункт 8.3 Соображений).
В контексте расследования могут потребоваться оперативные меры (пункт 8.4 Соображений).
Комитет ООН по правам человека указывает, что содержание под стражей до суда должно быть скорее исключением, чем правилом. Заключение под стражу до суда должно основываться на принимаемом в каждом конкретном случае решении о том, что оно обосновано и необходимо с учетом всех обстоятельств для таких целей, как предупреждение побега, вмешательства в процесс собирания доказательств или рецидива преступления. Тяжесть инкриминируемых деяний сама по себе не может служить основанием для продления меры пресечения в виде содержания под стражей до суда. Кроме того, власти должны периодически возвращаться к этому вопросу для определения того, является ли содержание под стражей по-прежнему обоснованным и необходимым с учетом возможных альтернативных мер пресечения (пункт 8.5 Соображений).
Комитет ООН по правам человека напоминает о своей практике, согласно которой именно суды государств-участников, как правило, должны оценивать факты и доказательства по каждому делу и применять внутреннее законодательство, за исключением случаев, когда можно доказать, что такая оценка или применение явным образом носили произвольный характер или представляли собой очевидную ошибку или отказ в правосудии (пункт 8.7 Соображений).
Оценка Комитетом фактических обстоятельств дела: приняты к сведению утверждения автора о том, что он и его отец предупреждали следователя об опасности для его здоровья, связанной с перевозкой на большое расстояние в автомобиле, который не приспособлен для состояния его здоровья. Согласно имеющейся в материалах дела информации, которую государство-участник не оспаривало, несмотря на эти предупреждения автор был перевезен на расстояние около 1000 км без какой-либо предварительной медицинской оценки совместимости такой перевозки с его инвалидностью (пункт 8.1 Соображений).
Как усматривалось из текста Соображений, в 2007 году автор получил перелом позвоночника в результате автомобильной аварии. В месте перелома была установлена пластина. После этой травмы любая физическая нагрузка причиняла ему боль, и он ходил с костылем (пункт 2.2 Соображений).
Комитет ООН по правам человека установил, что автор прошел медицинское обследование после заключения под стражу 10 мая 2011 года, был неоднократно обследован различными медицинскими специалистами после его перевода в следственный изолятор 25 мая 2011 года и получал лечение в связи с его жалобами на боль. Комитет принял к сведению решение автора отказаться от медицинского обследования 12 июля 2011 года. Из материалов дела не следовало, что автор предоставил национальным властям какие-либо медицинские документы, свидетельствующие о его постоянной потребности в такой медицинской помощи, которая несовместима с предварительным заключением. В связи с утверждением автора, которое основано на выданном областным медицинским центром заключении от 25 мая 2011 года о том, что он нуждался в срочной операции, Комитет отметил, что в этом заключении указано лишь на необходимость проведения плановой операции и автор не утверждал, что национальные власти создали препятствия для проведения ему такой операции. Следовательно, Комитет счел, что представленные ему материалы не свидетельствовали о нарушении статьи 7 Пакта в связи с содержанием автора под стражей до суда в условиях, несовместимых с его инвалидностью (пункт 8.2 Соображений).
Комитет ООН по правам человека принял к сведению утверждения автора о том, что его супруга и сосед присутствовали при его задержании сотрудниками полиции, которые отказались предъявить соответствующие документы и объяснить подлинные причины его задержания, что побудило его семью подать заявление о похищении. Комитет ООН по правам человека также учел утверждение автора о том, что его задержание не было зарегистрировано в течение 3 часов после задержания, как того требует внутреннее законодательство. Комитет ООН по правам человека отметил, что задержание автора в праздничный день и его немедленная перевозка в другой город создали препятствия для быстрого поиска и найма адвоката (пункт 8.4 Соображений).
Комитет ООН по правам человека отметил, что относительно решений о заключении автора под стражу к сообщению были приложены только постановления Карагандинского областного суда от 17 мая 2011 года и районного суда N 2 от 26 мая 2011 года. Оба суда изучили предоставленные автором медицинские документы и оценили совместимость содержания под стражей с состоянием его здоровья. Что касается необходимости содержания автора под стражей, то в постановлении от 17 мая 2011 года содержалось указание на тяжесть преступлений, в которых обвинялся автор, и на то, что расследование проводилось в Караганде, в то время как автор проживал в Костанае. В постановлении от 26 мая 2011 года вопрос о необходимости заключения автора под стражу не рассматривался. Комитет ООН по правам человека счел, что эти краткие оценки не соответствовали международным стандартам (пункт 8.6 Соображений).
Комитет ООН по правам человека указал, что в соответствии с приговором от 15 декабря 2011 года виновность автора в убийстве и ограблении была установлена на основе последовательных показаний Б., которые были подтверждены показаниями Р. и бывших сокамерников автора. Из протоколов допросов следовало, что Б. и Р. неоднократно отрицали, что могли опознать лиц, совершивших нападение во время событий в июле 2006 года. Однако Б. и Р. безоговорочно обвинили автора в ходе допросов у следователя 29 апреля 2011 года и 10 мая 2011 года, то есть спустя 5 лет после совершения преступления. Комитет ООН по правам человека обратил внимание на то, что суды не стали рассматривать противоречия в показаниях этих ключевых свидетелей и даже заявили, что показания Б. были последовательными. Комитет отметил, что фотография автора была предъявлена Б. во время допроса последнего 29 апреля 2011 года, то есть до проведения процедуры опознания. Кроме того, показания бывших сокамерников автора были зачитаны в суде, и автору не была предоставлена возможность провести перекрестный допрос. Комитет указал, что если в приговоре от 15 декабря 2011 года для признания автора виновным в убийстве и ограблении были изложены основания, описанные выше, то в решениях, вынесенных в порядке обжалования, были приведены другие основания для оставления приговора в силе, включая показания свидетелей и судебные экспертизы, которые не указывали на виновность автора. Таким образом, кассационная и надзорная инстанции отклонили жалобы, не изучив должным образом материалы дела и утверждения автора. В этих обстоятельствах Комитет счел, что представленные ему факты и информация свидетельствовали о явной ошибке или отказе в правосудии (пункт 8.8 Соображений).
Выводы Комитета: представленные факты свидетельствовали о нарушении статей 7, 9 и 14 Международного пакта о гражданских и политических правах.
Источник публикации: https://espchhelp.ru/koon/blog-koon/5542-12-iyulya-2023-goda-vyigrano-delo-v-komitete-oon-po-pravam-cheloveka-protiv-kazakhstana .
The case of Alexander Povstyuk v. the Republic of Kazakhstan. Views of the UN Human Rights Committee dated July 12, 2023. Communication No. 3006/2017.
In 2017, the author of the communication was assisted in preparing a complaint. Subsequently, the complaint was communicated to Kazakhstan.
The author claimed that his unlawful detention at the police station for 6 hours without being able to contact his family, transportation for 15 hours without stopping for a distance of about 1,000 km in a car unsuited to his health, and pre-trial detention in conditions incompatible with his health amounted to ill-treatment. The author also drew attention to the fact that his conviction was based on falsified evidence and perjury, and the investigative and judicial authorities did not try to resolve contradictions in the testimony of witnesses. The UN Human Rights Committee has found a violation of articles 7, 9 and 14 of the International Covenant on Civil and Political Rights.
The Committee's legal position is that conditions of detention can have disproportionately severe consequences for people with disabilities, which violates article 7 of the International Covenant on Civil and Political Rights (paragraph 8.1 of the Views).
The UN Human Rights Committee recalls that the State party is obliged to comply with certain minimum standards of detention, which include the provision of medical care and treatment for sick prisoners in accordance with rule 24 of the United Nations Standard Minimum Rules for the Treatment of Prisoners (the Nelson Mandela Rules). This obligation includes ensuring conditions of detention suitable for people with disabilities, such as the provision of necessary care and adequate medical treatment (paragraph 8.2 of the Considerations).
The UN Human Rights Committee draws attention to the fact that article 9 of the International Covenant on Civil and Political Rights provides that persons deprived of their liberty should be informed of the reasons for their detention, including sufficient factual grounds indicating the merits of the case, in particular the unlawful act and the identity of the alleged victim. Article 9 of the International Covenant on Civil and Political Rights also requires compliance with domestic legal norms that provide important guarantees in the interests of detainees, such as registration of detention and access to a lawyer (paragraph 8.3 of the Considerations).
Prompt action may be required in the context of the investigation (paragraph 8.4 of the Considerations).
The UN Human Rights Committee points out that pretrial detention should be the exception rather than the rule. Pretrial detention should be based on a case-by-case decision that it is justified and necessary, taking into account all the circumstances, for purposes such as preventing escape, interfering with the process of collecting evidence, or recidivism. The gravity of the alleged acts alone cannot serve as a basis for extending the preventive measure in the form of pre-trial detention. In addition, the authorities should periodically review this issue to determine whether detention is still justified and necessary, taking into account possible alternative preventive measures (paragraph 8.5 of the Considerations).
The UN Human Rights Committee recalls its practice that it is the courts of the participating States that, as a rule, must evaluate the facts and evidence in each case and apply domestic legislation, except in cases where it can be proved that such an assessment or application was clearly arbitrary or represented an obvious error or denial of justice. justice (paragraph 8.7 of the Considerations).
The Committee's assessment of the factual circumstances of the case: the author's allegations that he and his father warned the investigator about the danger to his health associated with transportation over a long distance in a car that was not adapted to his state of health are taken into account. According to the information available in the case file, which the State party has not disputed, despite these warnings, the author was transported over a distance of about 1,000 km without any prior medical assessment of the compatibility of such transportation with his disability (paragraph 8.1 of the Considerations).
As can be seen from the text of the Considerations, in 2007 the author suffered a spinal fracture as a result of a car accident. A plate was installed at the fracture site. After this injury, any physical activity caused him pain, and he walked with a crutch (paragraph 2.2 of the Considerations).
The UN Human Rights Committee found that the author underwent a medical examination after being detained on May 10, 2011, was repeatedly examined by various medical specialists after his transfer to the detention facility on May 25, 2011, and received treatment for his complaints of pain. The Committee took note of the author's decision to refuse a medical examination on 12 July 2011. It did not follow from the case file that the author had provided the national authorities with any medical documents attesting to his constant need for such medical care, which was incompatible with pre-trial detention. With regard to the author's claim, which is based on an opinion issued by the regional medical center on 25 May 2011 stating that he needed an urgent operation, the Committee noted that this opinion indicated only the need for elective surgery and the author did not claim that the national authorities had created obstacles to his having such an operation. Consequently, the Committee considered that the materials submitted to it did not disclose a violation of article 7 of the Covenant in connection with the author's detention pending trial in conditions incompatible with his disability (paragraph 8.2 of the Views).
The UN Human Rights Committee has taken note of the author's allegations that his wife and neighbor were present when he was detained by police officers, who refused to produce the relevant documents and explain the real reasons for his detention, prompting his family to file a kidnapping complaint. The UN Human Rights Committee also took into account the author's claim that his detention was not registered within 3 hours of his detention, as required by domestic law. The UN Human Rights Committee noted that the author's detention on a public holiday and his immediate transportation to another city created obstacles to the rapid search for and hiring of a lawyer (paragraph 8.4 of the Views).
The UN Human Rights Committee noted that regarding the decisions on the author's detention, only the decisions of the Karaganda Regional Court of May 17, 2011 and the District Court No. 2 of May 26, 2011 were attached to the communication. Both courts examined the medical documents provided by the author and assessed the compatibility of his detention with his state of health. As for the necessity of the author's detention, the decision of 17 May 2011 indicated the gravity of the crimes of which the author was accused and that the investigation was conducted in Karaganda, while the author lived in Kostanay. The decision of 26 May 2011 did not address the need for the author's detention. The UN Human Rights Committee considered that these brief assessments did not comply with international standards (paragraph 8.6 of the Views).
The UN Human Rights Committee indicated that, in accordance with the verdict of December 15, 2011, the author's guilt in the murder and robbery was established on the basis of consistent testimony from B., which was confirmed by the testimony of R. and the author's former cellmates. It followed from the interrogation protocols that B. and R. had repeatedly denied that they could identify the perpetrators of the attack during the events of July 2006. However, B. and R. unequivocally accused the author during interrogations with the investigator on April 29, 2011 and May 10, 2011, that is, 5 years after the commission of the crime. The UN Human Rights Committee drew attention to the fact that the courts did not consider contradictions in the testimony of these key witnesses and even stated that B.'s testimony was consistent. The Committee noted that the author's photograph was presented to B. during the latter's interrogation on 29 April 2011, that is, before the identification procedure. In addition, the testimony of the author's former cellmates was read out in court, and the author was not given the opportunity to cross-examine. The Committee pointed out that while the verdict of 15 December 2011 stated the grounds described above for finding the author guilty of murder and robbery, the appeals decisions provided other grounds for upholding the verdict, including witness statements and forensic examinations that did not indicate the author's guilt. Thus, the cassation and supervisory authorities rejected the complaints without properly examining the case materials and the author's allegations. In these circumstances, the Committee considered that the facts and information presented to it indicated a clear error or denial of justice (paragraph 8.8 of the Views).
The Committee's conclusions: The facts presented indicated a violation of articles 7, 9 and 14 of the International Covenant on Civil and Political Rights.
Publication source: https://espchhelp.ru/koon/blog-koon/5543-on-july-12-2023-the-case-in-the-un-human-rights-committee-against-kazakhstan-was-won .
Alexander Povstyuk诉哈萨克斯坦共和国案。 2023年7月12日联合国人权事务委员会的意见。 第3006/2017号来文。
2017年，提交人得到了协助准备投诉。 随后，将投诉通知哈萨克斯坦。
提交人声称，他在警察局被非法拘留6小时而无法与家人联系，在一辆不适合他健康的汽车上被运输15小时而不停止约1 000公里的距离，以及在与他健康不相容的条件下被审前拘留构成虐待。 提交人还提请注意这样一个事实，即他的定罪是基于伪造的证据和伪证，调查和司法当局没有试图解决证人证词中的矛盾。 联合国人权事务委员会发现违反了《公民权利和政治权利国际公约》第七条、第九条和第十四条。
委员会的法律立场是，拘留条件可能对残疾人造成不成比例的严重后果，这违反了《公民权利和政治权利国际公约》第七条(《意见》第8.1段)。
联合国人权事务委员会回顾，缔约国有义务遵守某些最低拘留标准，其中包括根据《联合国囚犯待遇最低限度标准规则》(《纳尔逊*曼德拉规则》)第24条为患病囚犯提供医疗和治疗。 这项义务包括确保适合残疾人的拘留条件，例如提供必要的护理和适当的医疗（考虑因素第8.2段）。
联合国人权事务委员会提请注意，《公民权利和政治权利国际公约》第九条规定，被剥夺自由的人应被告知被拘留的理由，包括充分的事实理由，表明案件的案情，特别是非法行为和据称受害者的身份。 《公民权利和政治权利国际公约》第九条还要求遵守为被拘留者的利益提供重要保障的国内法律规范，例如拘留登记和与律师接触(《考虑》第8.3段)。
在调查过程中可能需要迅速采取行动（考虑因素第8.4段）。
联合国人权事务委员会指出，审前拘留应该是例外而不是规则。 审前拘留应基于一项逐案决定，即它是合理和必要的，同时考虑到所有情况，目的是防止逃跑，干扰收集证据的过程或累犯。 仅凭所称行为的严重性不能作为以审前拘留形式扩大预防措施的基础。 此外当局应定期审查这一问题以确定拘留是否仍有正当理由和必要同时考虑到可能的替代预防措施(《考虑因素》第8.5段)。
联合国人权事务委员会回顾其惯例，即参与国法院通常必须评估每个案件的事实和证据，并适用国内立法，但可证明这种评估或适用明显武断或明显错误或拒绝司法的情况除外。 正义(《考虑》第8.7段)。
委员会对案件事实情况的评估：考虑到提交人的指控，即他和他的父亲警告调查员，在一辆不适合他健康状况的汽车中长途运输会对他的健康造成危险。 根据案件档案中提供的资料，缔约国没有对此提出异议，尽管有这些警告，提交人还是被运送了大约1 000公里的距离，事先没有对这种运输与他的残疾是否相容进行任何医学评估(考虑因素第8.1段)。
从注意事项的文本可以看出，2007年，提交人因车祸而遭受脊柱骨折。 在骨折部位安装了一个板。 在这种伤害之后，任何身体活动都导致他疼痛，他用拐杖走路（注意事项第2.2段）。
联合国人权事务委员会发现提交人在2011年5月10日被拘留后接受了体格检查在2011年5月25日被转移到拘留设施后多次接受各种医学专家的检查并 委员会注意到提交人于2011年7月12日决定拒绝体检。 从案卷中可以看出，提交人没有向国家当局提供任何医疗文件，证明他一直需要这种医疗服务，这与审前拘留是不相容的。 关于提交人的申诉，该申诉基于区域医疗中心2011年5月25日发表的一项意见，指出他需要进行紧急手术，委员会注意到，这项意见只表明需要进行选择性手术，提交人没有声称国家当局对他进行这种手术造成了障碍。 因此，委员会认为，提交给它的材料并未披露违反《公约》第七条的情况，即提交人在与残疾不符的条件下被拘留待审(《意见》第8.2段)。
联合国人权事务委员会注意到提交人的指控，即他的妻子和邻居在他被警察拘留时在场，警察拒绝出示有关文件并解释他被拘留的真正原因，促使他的家人提出绑架申诉。 联合国人权事务委员会还考虑到提交人的说法，即他被拘留后3小时内没有按照国内法的要求登记。 联合国人权事务委员会指出，提交人在公共假期被拘留，并被立即送往另一个城市，对迅速寻找和雇用律师造成了障碍(《意见》第8.4段)。
联合国人权事务委员会注意到关于提交人被拘留的决定来文只附有卡拉干达地区法院2011年5月17日的决定和地区法院2011年5月26日的第2号决定。 两个法院都审查了提交人提供的医疗文件，并评估了对他的拘留是否符合他的健康状况。 至于提交人被拘留的必要性2011年5月17日的裁决表明提交人被指控犯下的罪行的严重性调查是在卡拉干达进行的而提交人住在科斯塔奈。 2011年5月26日的决定没有涉及拘留提交人的必要性。 联合国人权事务委员会认为，这些简要评估不符合国际标准（《意见》第8.6段）。
联合国人权事务委员会指出根据2011年12月15日的判决提交人在谋杀和抢劫中有罪是根据B.的一致证词确定的R.和提交人的前狱友的证词证实了这 根据审讯协议，B.和R.一再否认他们能够查明2006年7月事件期间袭击的肇事者。 然而B.和R.在2011年4月29日和2011年5月10日即犯罪发生5年后与调查员进行审讯时明确指控提交人。 联合国人权事务委员会提请注意这样一个事实，即法院没有考虑这些关键证人的证词中的矛盾，甚至表示B.的证词是一致的。 委员会注意到提交人的照片是在B.2011年4月29日即在身份查验程序之前对后者进行审讯期间向B.提交的。 此外，提交人的前狱友的证词在法庭上宣读，提交人没有机会进行盘问。 委员会指出虽然2011年12月15日的判决陈述了上述认定提交人犯有谋杀和抢劫罪的理由但上诉裁决提供了维持判决的其他理由包括证人陈述和法 因此，最高法院和监督当局在没有适当审查案件材料和提交人的指控的情况下驳回了申诉。 在这种情况下，委员会认为，提交给它的事实和资料表明存在明显的错误或拒绝司法(《意见》第8.8段)。
委员会的结论：所提出的事实表明违反了《公民权利和政治权利国际公约》第七条、第九条和第十四条。
出版物来源: https://espchhelp.ru/koon/blog-koon/5544-2023-7-13 .
"Александр Повстюк Қазақстан Республикасына қарсы" Дело. БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі комитетінің 2023 жылғы 12 шілдедегі ойлары. Хабарлама N 3006/2017.
2017 жылы хабарламаның авторына шағымды дайындауға көмек көрсетілді. Кейіннен шағым Қазақстанға хабарланды.
Автор оның полиция бөлімінде 6 сағат бойы отбасымен байланысу мүмкіндігінсіз заңсыз ұсталуы, 15 сағат бойы оның денсаулығына бейімделмеген көлікте шамамен 1000 км қашықтыққа тоқтаусыз тасымалдау және оның денсаулығына сәйкес келмейтін жағдайларға алдын ала қамауға алу қатыгездікке тең деп мәлімдеді. Автор сонымен қатар оның айыптауы жалған дәлелдер мен жалған куәліктерге негізделгеніне назар аударды, ал тергеу және сот органдары куәгерлердің айғақтарындағы қайшылықтарды шешуге тырыспады. БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі комитеті Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактінің 7, 9 және 14-баптарын бұзуды белгіледі.
Комитеттің құқықтық ұстанымдары: қамауда ұстау шарттары мүгедектігі бар адамдар үшін пропорционалды емес ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін, бұл азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактінің 7-бабын бұзу болып табылады (8.1-тармақ).
Біріккен Ұлттар Ұйымының Адам құқықтары жөніндегі комитеті қатысушы мемлекет Біріккен Ұлттар Ұйымының тұтқындармен қарым-қатынасқа қатысты ең төменгі стандартты ережелерінің 24-ережесіне (Нельсон Мандела ережелері) сәйкес науқас тұтқындарға медициналық көмек пен емдеуді қамтитын қамауда ұстаудың белгілі бір минималды нормаларын сақтауға міндетті екенін еске салады. Бұл міндеттеме мүгедектігі бар адамдарға қажетті көмек көрсету және тиісті медициналық емдеу сияқты қамауда ұстау жағдайларын қамтамасыз етуді қамтиды (8.2-тармақ).
БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі комитеті Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактінің 9-бабында бас бостандығынан айырылған адамдарға қамауға алу себептері туралы, оның ішінде істің мәнін, атап айтқанда, заңсыз әрекетті және болжамды жәбірленушінің жеке басын көрсететін жеткілікті нақты негіздер туралы хабарлауды көздейтініне назар аударады. Азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактінің 9-бабы ұсталғандардың мүддесі үшін маңызды кепілдіктерді қамтамасыз ететін ішкі құқықтық нормаларды сақтауды талап етеді, мысалы, ұстауды тіркеу және адвокатқа қол жетімділікті қамтамасыз ету (8.3-тармақ).
Тергеу контекстінде жедел шаралар қажет болуы мүмкін (8.4-тармақ).
БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі комитеті сотқа дейін қамауда ұстау ережеден гөрі ерекшелік болуы керек екенін көрсетеді. Сотқа дейін қамауға алу қашудың алдын алу, дәлелдемелерді жинау процесіне араласу немесе қылмыстың қайталануы сияқты мақсаттар үшін барлық жағдайларды ескере отырып, оның негізделген және қажет екендігі туралы әрбір нақты жағдайда қабылданған шешімге негізделуі керек. Айыпталған әрекеттердің ауырлығы өзі қамауда ұстау түріндегі бұлтартпау шарасын сотқа дейін ұзартуға негіз бола алмайды. Сонымен қатар, билік ықтимал балама бұлтартпау шараларын ескере отырып, қамауда ұстаудың әлі де негізделген және қажет екенін анықтау үшін осы мәселеге мезгіл-мезгіл қайта оралуы керек (8.5-тармақ).
БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі комитеті өзінің тәжірибесін еске салады, оған сәйкес қатысушы мемлекеттердің соттары, әдетте, әрбір іс бойынша фактілер мен дәлелдемелерді бағалап, ішкі заңнаманы қолдануы керек, егер мұндай бағалау немесе қолдану ерікті сипатта болғанын немесе айқын қателік немесе бас тартуды білдіретінін дәлелдеуге болатын жағдайларды қоспағанда. сот төрелігі (8.7-тармақ).
Комитеттің істің нақты мән-жайларын бағалауы: автордың ол және оның әкесі тергеушіге оның денсаулығына қауіп төндіретіні туралы, оның денсаулығына бейімделмеген көлікте ұзақ қашықтыққа тасымалдаумен байланысты екендігі туралы ескертуі ескерілді. Іс материалдарында бар ақпаратқа сәйкес, қатысушы мемлекет бұл ескертулерге қарамастан дауласпады, автор мұндай тасымалдаудың мүгедектігімен үйлесімділігін алдын ала медициналық бағалаусыз шамамен 1000 км қашықтыққа тасымалданды (8.1-тармақ).
Ойлар мәтінінен көрініп тұрғандай, 2007 жылы автор жол апатынан омыртқаның сынуына ұшырады. Сынық орнына пластина орнатылды. Осы жарақаттан кейін кез-келген физикалық белсенділік оған зиян тигізді және ол балдақпен жүрді (2.2-тармақ).
БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі комитеті автордың 2011 жылдың 10 мамырында қамауға алынғаннан кейін медициналық тексеруден өткенін, оны 2011 жылдың 25 мамырында тергеу изоляторына ауыстырғаннан кейін әртүрлі медицина мамандары бірнеше рет тексергенін және оның ауырсыну шағымдарына байланысты ем қабылдағанын анықтады. Комитет автордың 2011 жылғы 12 шілдеде медициналық тексеруден бас тарту туралы шешімін назарға алды. Іс материалдарынан автор ұлттық билікке оның алдын ала қорытындыға сәйкес келмейтін осындай медициналық көмекке деген тұрақты қажеттілігін көрсететін медициналық құжаттарды ұсынғаны шықпады. Облыстық медициналық орталықтың 2011 жылғы 25 мамырдағы шұғыл операцияға мұқтаж екендігі туралы берген қорытындысына негізделген автордың бекітілуіне байланысты Комитет бұл қорытындыда тек жоспарлы операцияны жүргізу қажеттілігі көрсетілгенін және автор ұлттық билік оған мұндай операцияны жүргізуге кедергі жасады деп мәлімдемегенін атап өтті. Демек, Комитет оған ұсынылған материалдар оның мүгедектігіне сәйкес келмейтін жағдайларда авторды сотқа дейін қамауда ұстауға байланысты Пактінің 7-бабының бұзылғанын куәландырмады деп есептеді (8.2-тармақ).
БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі комитеті автордың жұбайы мен көршісінің оны ұстаған кезде полиция қызметкерлері болғанын, олар тиісті құжаттарды ұсынудан және оны ұстаудың шынайы себептерін түсіндіруден бас тартқанын, бұл оның отбасын ұрлау туралы арыз беруге итермелегенін айтты. БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі комитеті сонымен қатар автордың оны ұстау ішкі заңнама талап еткендей ұсталғаннан кейін 3 сағат ішінде тіркелмегені туралы мәлімдемесін қарастырды. БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі комитеті авторды мереке күні ұстау және оны басқа қалаға жедел тасымалдау адвокатты тез іздеуге және жалдауға кедергі келтіргенін атап өтті (8.4-тармақ).
БҰҰ Адам құқықтары жөніндегі комитеті авторды қамауға алу туралы шешімдерге қатысты хабарламаға тек Қарағанды облыстық сотының 2011 жылғы 17 мамырдағы және аудандық соттың 2011 жылғы 26 мамырдағы N 2 қаулылары қоса берілгенін атап өтті. Екі сот та автор ұсынған медициналық құжаттарды зерттеп, қамауда ұстаудың денсаулық жағдайымен үйлесімділігін бағалады. Авторды қамауда ұстау қажеттілігіне келетін болсақ, 2011 жылғы 17 мамырдағы қаулыда автор айыпталған қылмыстардың ауырлығына және автор Қостанайда тұрған кезде тергеу Қарағандыда жүргізілгеніне нұсқау болды. 2011 жылғы 26 мамырдағы қаулыда авторды қамауға алу қажеттілігі туралы мәселе қаралмады. БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі комитеті бұл қысқа бағалар халықаралық стандарттарға сәйкес келмейді деп есептеді (8.6-тармақ).
БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі комитеті 2011 жылғы 15 желтоқсандағы үкімге сәйкес автордың кісі өлтіру мен тонаудағы кінәсі р. мен автордың бұрынғы сотталушыларының айғақтарымен расталған Б. - ның дәйекті айғақтары негізінде анықталғанын атап өтті. Жауап алу хаттамаларынан Б.және Р. 2006 жылғы шілдедегі оқиғалар кезінде шабуыл жасаған адамдарды анықтай алатынын бірнеше рет жоққа шығарды. Алайда, Б. мен Р.2011 жылдың 29 сәуірінде және 2011 жылдың 10 мамырында, яғни қылмыс жасалғаннан кейін 5 жыл өткен соң, тергеушіден жауап алу кезінде авторды сөзсіз айыптады. БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі комитеті соттар осы негізгі куәгерлердің айғақтарындағы қайшылықтарды қарастырмағанына назар аударды, тіпті Б. - ның айғақтары дәйекті деп мәлімдеді. Комитет автордың суретін Б. 2011 жылдың 29 сәуірінде жауап алу кезінде, яғни сәйкестендіру процедурасына дейін ұсынғанын атап өтті. Сонымен қатар, автордың бұрынғы сотталушыларының айғақтары сотта оқылды және авторға жауап алу мүмкіндігі берілмеді. Комитет егер 2011 жылғы 15 желтоқсандағы үкімде авторды кісі өлтіру мен тонау үшін кінәлі деп тану үшін жоғарыда сипатталған негіздер көрсетілсе, шағымдану тәртібімен шығарылған шешімдерде үкімді күшінде қалдыру үшін басқа негіздер, соның ішінде куәгерлердің айғақтары мен сот сараптамалары келтірілгенін атап өтті.автордың кінәсін көрсетпеді. Осылайша, кассациялық және қадағалау органдары істің материалдары мен автордың талаптарын дұрыс зерттемей, шағымдарды қабылдамады. Мұндай жағдайларда Комитет оған ұсынылған фактілер мен ақпарат әділеттіліктің айқын қателігі немесе бас тартуы туралы куәлік берді деп есептеді (8.8-тармақ).
Комитеттің қорытындылары: ұсынылған фактілер азаматтық және саяси құқықтар туралы халықаралық пактінің 7, 9 және 14-баптарының бұзылғанын куәландырды.
Жарияланым көзі: https://espchhelp.ru/koon/blog-koon/5545-2023-zhyl-y-12-shildede-b-ny-adam-y-tary-zh-nindegi-komitetinde-aza-stan-a-arsy-is-zhe-iske-zhetti .
